“Yaxşı mərsiyəxan lazımdır ki, oturub kinomuzun gününə ağlasın” – Müsahibə

“Film sənayesinə baxanda teatrlarda nisbətən yaradıcılıq qalıb. O da paytaxt teatrlarında. Əyalət teatrlarında durum qənaətbəxş deyil. Səbəb isə peşəkar aktyor və rejissorların olmamasıdır. Ən əsası isə, bəzi əyalət teatrlarına rəhbərlik edənlər teatr işindən xəbərsizdirlər. Buna görə də, teatrları “zavod”, “fabrik” kimi işlədirlər”.

Aktyor, prodüsser İbrahim Türksoyun Teleqraf.com-a müsahibəsini təqdim edirik.

- İşləriniz necə gedir, nə işlə məşğulsunuz, belə deyək, dolanışıq haradan çıxır?

- İş var ki, necəsə də getsin, yenə də işsizəm. Məni bir il işə götürəndə, iki il də “pauza”da saxlayırlar - növbəli əkin torpağı kimi (gülür). Təbii ki, belə bir durumda da dolanışıq ürəkaçan deyil. Ayda bir-iki şənlik təşkil edərəm, ya yox, ordan əldə etdiyim gəlir də bir həftəlik bəs edir. Sağ olsunlar, bacı-qardaş, bir-neçə dost-tanış hesabına birtəhər yola verirəm. Bir sözlə, durum acınacaqlıdır, özümə ölüm arzulayıram. Şair demiş, deyəsən, onun da yolu bu tərəfdən düşməyəcək. Ailə, dost-tanış yanında üzü qara olmaq çox çətindir.

- Bəs sənətdən, teatrdan uzaq düşməyinizin səbəbi nədir?

- Uzun müddət sənətdən, teatrdan uzaq düşdüm. Beş il teatrdan uzaq qalmağımın səbəbi mən deyildim, teatr rəhbərliyinin qərarıydı. Direktor öz məktəb yoldaşım idi. Rəhbərliyi tənqid edirdim, xoşlarına gəlmədi, buna görə də oradan uzaqlaşdırıldım. Beləliklə, bir müddət kənarda qalım. Teatr kollektivində baş girləmək asan deyil. Amma 2020-ci ildə yenidən Mingəçevir Dövlət Dram Teatrına qayıtdım. Bu dəfə isə başqa bir işə görə həbs olundum. Bu ittihamları da qəbul etmədim, etmirəm. Beləliklə, yenidən səkkiz ay teatrdan, sənətdən uzaq düşdüm.

- Bəs bu, yaradıcı fəaliyyətinizə necə təsir göstərir?

- Səhnədən uzaq düşmək məni heç cür dəyişə bilməz, çünki Allahın verdiyi istedad haqq dünyaya gedənədək səninlə olur. Mən bu tərəfdən xoşbəxtəm ki, Allah mənə istedad, bacarıq, savad, məntiq verib, buna görə şükr edirəm. Bu üzdən uzaq qaldığım illərin yaradıcılığıma mənfi təsiri olmayıb. Kənarda da yaradıcı işlərlə bacardığım qədər məşğul olmuşam. Təbii ki, peşəkar səhnə tamam başqadır.

- Seriallar, filmlər çəkilir, heç təklif alırsınız?

- 2013-cü ildən bəri nə film, nə də seriallara təklif almışam. Yalnız bəzi telekanallar verilişlərə dəvət ediblər. Özüm müstəqil yaradıcılıqla məşğul olmuşam, oluram.

- Ümumiyyətlə, mövcud kinomuzun durumunu necə qiymətləndirirsiniz?

- Əlbəttə, inkişafa cəhdlər var. Son illərdə çəkilmiş “Nabat” kimi səviyyəli filmlərin sayı az olsa da, nəsə etməyə çalışırlar. Ümumilikdə isə durumdan razı deyiləm. “Şən və hazırcavablar klubu”ndan çıxan aktyorlarla normal, peşəkar film çəkmək elə də asan deyil. Belələri gənc nəslə nə verə bilərlər? Düşünürəm ki, heç nə. Bir əyri cığır açıblar, gənclər də ora dönürlər və beləcə sənətdən uzaq düşürlər.

Xüsusən də komediya filmlərinin durumu ürəkaçan deyil. Özlərini gülüş obyektinə çeviriblər. Tamaşaçını güldürmək istəyirlər, amma axırda özlərini ələ salırlar. Adam utanır. İstedadlı insanlara imkan vermirlər ki, özlərini göstərsinlər. Əlbəttə, içlərində istedadlılar da var, onları da görməzdən gəlmək olmaz. Amma çox azdır. Buna görə də, yaxşı mərsiyəxan lazımdır ki, oturub kinomuzun gününə ağlasın.

- Bəs teatrların durumu necədir?

- Kinomuzla eyni durumda olduğunu deməzdim. Film sənayesinə baxanda teatrlarda nisbətən yaradıcılıq qalıb. O da paytaxt teatrlarında. Əyalət teatrlarında durum qənaətbəxş deyil. Səbəb isə peşəkar aktyor və rejissorların olmamasıdır. Ən əsası isə, bəzi əyalət teatrlarına rəhbərlik edənlər teatr işindən xəbərsizdirlər. Buna görə də, teatrları “zavod”, “fabrik” kimi işlədirlər. Dövlət başçısının bu sahəyə diqqətin artırılması tapşırığı verdikdən sonra müsbət dəyişiklik hiss olunur. Mədəniyyət nazirimiz dəyişib, yeni ab-hava gəlib, yeni qaydalar tətbiq edir. Amma bəzi əyalət teatrlarına hələ də sənətdən uzaq insanlar rəhbərlik edirlər.

Yeri gəlmişkən, Vüsal Mehrəliyev mənim də sənət ocağım sayılan Mingəçevir Dövlət Dram Teatrına yeni baş rejissor təyin edilib. Aktyor kimi də istedadlıdır, inanıram ki, rejissor kimi də özünü göstərəcək. Onun rejissor kimi daha üstün keyfiyyətlərə malik olduğunu düşünürəm. Vüsal teatr sahəsində yüksək nəzəri və praktiki bilik və bacarıqlara malik azsaylı sənətkarlardan biridir. O, Mədəniyyət Nazirliyinin göndərişi ilə Boris Şukin adına Moskva Ali Teatr İnstitutunun Rejissorluq fakültəsini bitirib. Yəni ümidlər yeni baş rejissoradır. İnanıram ki, sənətin nə olduğunu, sənətkarın kim olduğunu və ən əsası teatrın bazar yox, yaradıcı məkan olduğunu “alverçilər”ə başa salacaq. Hesab edirəm ki, digər teatrlar üçün də belə təyinatları davam etdirmək lazımdır. Bu cür təyinatlar teatrımızda canlanma yarada bilər.

- Əvvəllər kliplər çəkirdiniz, bu fəaliyyətiniz davam edəcəkmi?

- Bu işimi indi də davam etdirirəm. Həvəskar rejissor kimi qısametrajlı film və vaynlar da çəkirəm. Amma bu işdə də irəli getmək üçün maliyyə və dəstək lazımdır. Belə dəstəyi tapmaq isə asan deyil, bunun üçün də “istedad” lazımdır. Görürəm ki, Allahın verdiyi istedadın iş görməyə aidiyyəti yox imiş. Lazım olan şərait yoxdur. Buna baxmayaraq, çalışıram, bəlkə bir gün gördülər. Təbii ki, qiymət olmayanda həvəsdən düşürəm, bitkinləşirəm, passivləşirəm. Amma yaşamaq lazımdır. Bir gün hər şeyin fərqli olacağına inanıram, ümidsiz olsa da, gözləyirəm.

- Bəs film və ya teatrla bağlı nə kimi layihələriniz var?

- Yenidən teatrda çalışmağı düşünürəm, fərqli bir obraz canlandırmaq istəyim var. Həmçinin, qismət olsa, quruluşçu rejissor kimi təcrübə qazanmaq istəyirəm, yenidən özümü yoxlamaq arzusundayam. Mədəniyyət nazirimiz və nazirliyin sektor rəhbərlərinin işimlə bağlı maraqlandıqlarını bilirəm. İnanıram ki, bacarığımdan istifadə edərək, teatrda sənətə töhfə verə biləcəyəm. Əlavə olaraq, teatrın və burada görülən işlərin daha geniş auditoriyaya çatdırmaq kimi işlərin də öhdəsindən gələ bilərəm.

Filmlərə gəldikdə, böyük ehtimalla, yaz aylarından başlayaraq ekranlara dönmək və yeni filmlərdə rol almaq mümkün ola bilər. Eyni zamanda, bütün layihə və yeni yaradıcı işlərin həyata keçirilməsində Mədəniyyət Nazirliyinin göstərişini və köməyini gözləyirəm. Ümid edirəm ki, bu çağırışlarımı eşidəcəklər. Mədəniyyətimizi inkişaf etdirmək üçün əl-ələ verməliyik, başqa yolumuz yoxdur.