Artıq ruslar da başa düşürlər ki, məğlub olacaqlar - Sabiq ukraynalı nazir

Ukraynanın sabiq xarici işlər naziri Pavlo Klimkin Radio N.V-nin efirində müharibə, Rusiya-Qərb münasibətləri ilə bağlı jurnalistlərin suallarını cavablandırıb.

Teleqraf.com müsahibənin maraqlı olduğunu nəzərə alaraq oxuculara təqdim edir:

- Ukrayna və Rusiya hökumətlərinin son bəyanatları deməyə əsas verir ki, yaxın gələcəkdə heç bir razılaşma olmayacaq. Sizin gözləntiniz nədir?

- Mən Rusiya ilə heç bir sülh müqaviləsinə inanmıram. Mən onu təsəvvür belə edə bilmirəm. Ukraynanı vassalı kimi görmək istəyirlər və bu, Putinin şərtləri ilə təslim olmaq deməkdir. Nə vaxtsa, müvəqqəti atəşkəs haqqında razılaşma ola bilər. Ancaq başqa variantları təsəvvür etmək mümkün deyil.

- Hansı səbəblərdən İstanbul görüşündən sonra Rusiya və Ukrayna tərəfləri arasında qarşılıqlı ittihamlar başladı?

- Müharibə fonunda baş verən hər hansı danışıqlar prosesində ittihamlar olmadan keçə bilməz. Rusiya tərəfi də təbii ki, təbliğatın bir hissəsi olduğu üçün orada hansısa nəticə əldə edəcəklərinə ümid edirdilər, indiyədək heç bir nəticəsi yoxdur. Onlar qələbəni 9 Mayda qeyd edirlər. Putinin sürətli qələbələrə ehtiyacı var. O, təbii ki, hər şeyin plana uyğun getdiyini deyə bilər. Onlar atəşkəs əldə edib, sonra da Ukraynanı məhv etməyə davam edəcəklər. Ya hibrid üsullarla, ya da yenidən hücumla. Sual ondan ibarətdir ki, onlar işğal etdikləri əraziləri saxta seçkilərə, referendumlara hazırlayırlar, Rusiyaya qoşmaq istəyirlər. İndi çalışıb hər şeyi gündəmə gətirirlər. Yəni hansısa yolla insanları satın almağa çalışırlar. Məqsəd çox aydındır, “Novorossiya”nı yenidən qurmaq. Onlar hesab edirlər ki, bu, rus torpaqlarının bir hissəsidir.

- Sizcə, ruslar doğrudanmı indi hansısa razılaşma əldə etmək istəyirlər, Ukrayna ilə müqavilə imzalamaqda nə dərəcədə maraqlıdırlar?

- Düşünürəm ki, onların qələbə nümayiş etdirməsi həqiqətən vacib olardı. Bu etsələr, əmindirlər ki, Ukrayna emosiyaların ağırlığı altında dağılacaq. Və Putin üçün bu variant ən yaxşısı olardı. Çünki o, daha sonra sanksiyaların bir hissəsinin götürülməsini gözləyir. Putin artıq bütün bu danışıqlarda Qərb qarşısında şərt qoyur: gəlin sanksiyaları qaldıraq. Bu, onun üçün hər hansı tənzimləmənin bir hissəsidir. O, axmaq deyil və başa düşür ki, Rusiya belə bir yükün altına girməyəcək. Avropa İttifaqının növbəti sanksiyaları, indi “Sberbank” SWIFT-dən ayrılıb. Bəli, hardasa gec olur, hardasa çox uzun olur və bu bizim xoşumuza gəlmir.

- Makronla telefon danışıqlarında Putin deyir ki, gəl məsələni birtəhər sanksiyalarla həll edək?

- Hamıya deyirlər. Bütün rəsmi və qeyri-rəsmi platformalarda qışqıracaqlar: sanksiyaları qaldırın. Və deyirlər ki, sanksiyaların, ən azı onların əsas hissəsinin götürülməsi istənilən razılaşmanın şərtidir. Baxın, texnologiyadan tamamilə kəsiliblər. Rusiya neftinin 50%-i Aİ-yə gedir. Hazırda onların neft və qazdan bir milyard, 200 milyon mənfisi var. Sözsüz ki, Çin, Hindistan nəsə alacaq. Amma 30-40 dollar endirimlə. Bu, çoxlu pul itirmək deməkdir. Rusiya elitası da vəziyyətin çökdüyünü ciddi şəkildə düşünməyə başlayıb. Çünki Qərb birdir, Qərbin həmrəyliyi var, dağılmayacaq. İndi də Rusiyada çoxları başa düşür ki, birinci Rusiya yıxılacaq.

- Bir müddət əvvəl Xarici işlər naziri Lavrov bildirdi ki, Ukrayna ilə Rusiya arasında aparılan danışıqlarda xüsusilə Aİ-nin Rusiyaya qarşı sanksiyalarının ləğvi məsələsi gündəmə gəlir. Zelenski dərhal bunun doğru olmadığını söylədi. Lavrovun belə fikirlər səsləndirməsində məqsəd nədir?

- Çünki anlayırlar ki, sanksiyalar onlara son qoyacaq, digər tərəfdən də anlayırlar ki, bu sanksiyaları aradan qaldırmaq üçün gücü çatan hər kəsdən birtəhər istifadə etmək lazımdır. Sanksiyalar tamamilə strateji reallıqdır. Hamıya aydındır ki, indiki Rusiya rejimi Çin deyil. Çində Siyasi Büro var, orada qərar qəbuletmə proseduru var, mümkün hərəkətlərin bir nəfərdən, Putindən asılı olduğu rejim ümumilikdə qlobal təhlükəsizliyə təhdid deməkdir. Üstəlik onun nüvə silahı və bir çox başqa şeyləri var.

- Əgər substantiv razılaşmalar ola bilməzsə, bu işçi qruplar niyə işləyir?

- Bu, qeyd-şərtsiz davam edəcək. Baş verənlərlə bağlı bəzi danışıqlar xətti davam edəcək. Və hər kəsə aydındır ki, danışıqların növbəsi nə vaxtsa gələcək. Bu, sülh razılaşması deyil, atəşkəs olacaq. İstənilən müharibə isə Moskvaya bayraq taxmaq istəsək belə sonda müəyyən danışıqlarla başa çatır. Bu kontekstdə danışıqları davam etdirməyin mənası var. O ki qaldı nə və necə baş verir, bunu danışıqları aparanlar izah etsinlər.

- Zelenski ilə Putinin görüşü ilə bağlı ritorika niyə indi dəyişib?

- Cəbhələrdə tamamilə fərqli, Qərbin yardımı baxımından tamamilə fərqli vəziyyət var. İndi görürsünüz ki, bizə ağır silahlar verilir. Qərb döyüş meydanında qələbədən açıq danışmağa başlayıb. Qərb Ukraynanın uduzmasını həzm edə bilməz, çünki bu, eyni zamanda Qərb üçün də itkidir. Bir ay əvvəl vəziyyət tamamilə fərqli idi. Müharibə zamanı isə hətta danışıqlarda belə mövqenin eyni olmasını gözləməyə qətiyyən dəyməz. Vəziyyət təkcə hər gün deyil, hər saat dəyişir.

- Böyük Britaniyanın Baş naziri Conson, ABŞ dövlət katibi Blinken, ABŞ müdafiə naziri kimi şəxslərin gəlişi hökumətimizin ritorikasını dəyişdi? Doğrudanmı rəhbərliyimizlə bu görüşlər hökumətimizin indiki mövqeyinə, hazırkı ritorikasına təsir etdi?

- Bu, aysberqin görünən tərəfidir və bütün aysberq fərqli bir məcrada getdi. Bu, Qərbin strategiyasında dəyişiklikdir ki, bizim Rusiya ilə müharibə strategiyasını, ümumiyyətlə, Rusiyanın strategiyasını kökündən dəyişib. Mən şüurlu olaraq heç bir zaman qaydaları deməyəcəyəm, amma belə desək, Baydenin Polşa səfəri Qərbin strategiyasındakı dəyişikliyin görünən hissəsidir. Strategiyanın dəyişməsi o demək deyil ki, Qərb həmişəlik eyni şəkildə sərmayə qoyacaq. Ancaq müharibə zamanı belə olacaq. Bu, təkcə siyasi deyil, həm də mənəvi borcdur.

- Avstriyanın Aİ məsələləri üzrə naziri bəyan edib ki, Ukraynanın Aİ-yə daxil olması yaxın 5-10 ildə əldə edilə bilməz. Avstriya niyə indi belə bəyanatlar verir?

- Əslində, iki ay əvvəl hətta yaxşı alman tanışlarımdan eşitdim ki, sizinləyik, sizi qucaqlayırıq, sizi dəstəkləyirik, amma..., sonra neft embarqosunda - amma, sonra ağır silahlar haqqında. indi nə baş verdiyini görürsünüz. Hər gün saat tez-tez dəyişir. Eyni Avstriya xarici işlər naziri ictimaiyyət qarşısında bir şey söylədi, sonra “Financial Times”a verdiyi müsahibədə dedi ki, müqavilələri dəyişdirməliyik, yaradıcı olmalıyıq, Ukraynaya daha çox imkanlar verməliyik, bu, bürokratik üzvlük prosesi olmamalıdır. Yeri gəlmişkən, Avropanın taleyini və Ukraynanın taleyini bəzi avstriyalı siyasətçilər həll etməyəcək. İnanıram ki, biz namizəd statusu alacağıq. Amma gəlin aldanmayaq. Danışıqların başlanması üçün tələblər olacaq, hələ də əsas sahələrdə uyğunlaşmaya ehtiyac olacaq. Biz bütün bunları etməliyik.

- Ukrayna ilə Rusiya arasında danışıqların gələcəyi necədir? Məsələn, payızda prezidentlərin görüşü ola bilərmi?

- Məncə, vaxt çərçivəsinə bağlanmaq doğru olmazdı. Təbii ki, görüş ola bilər.

Amma Putin üçün bu görüş məğlubiyyətin etirafıdır. Hesab edirəm ki, bugünkü reallıqda bu görüşə qədər hələ çox işlər görülməlidir. Odur ki, gəlin vaxt çərçivəsinə sadiq qalmayaq, ancaq özümüzə şərait yaradaq ki, Putinlə güc mövqeyindən danışaq. Buna görə də müttəfiqlərimiz bizə və əslində özünə kömək edir və buna görə də başa düşürük ki, yeganə real danışıqlar, hətta atəşkəslə bağlı da biz güclü mövqedən çıxış etməliyik. Biz belə mövqe yaradan kimi real danışıqlar başlayacaq.