"Yalnız o halda Ermənistan danışıqlarda konstruktiv ola bilər" – Deputat

Prezident İlham Əliyev milli lider olaraq dövlətimiz və xalqımız üçün strateji əhəmiyyətli məsələləri və onlardan irəli gələn baza prinsipləri geniş beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmaq istiqamətində intensiv addımlar atmaqdadır. Əvvəlcə sentyabrın 21-də BMT Baş Assambleyasının 75-ci sessiyası çərçivəsində BMT-nin 75 illiyinə həsr edilmiş Yüksək Səviyyəli İclasda, sentyabrın 24-də BMT Baş Assambleyasının 75-ci sessiyasının ümumi debatlarında və sentyabrın 25-də Avropa İttifaqının Cənubu Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaarı qəbul edərkən səsləndirdiyi fikirlər fundamental xarakter daşıyır.

Bunu Teleqraf.com-a açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, siyasi elmlər doktoru, professor Elman Nəsirov bildirib.

Prezident İlham Əliyevin Avropa İttifaqının təmsilçisi ilə görüşü əsnasında qaldırdığı bir sıra vacib məsələlərə dair fikirlərini bölüşən Elman Nəsirov qeyd edib ki, Azərbaycan dövlətinin rəhbəri görüş çərçivəsində ilk növbədə Ermənistanın son hərbi təxribatlarına diqqəti cəlb etdi və onları doğuran səbəblərə aydınlıq gətirdi:

“Cənab İlham Əliyev həmin səbəbləri 4 istiqamət üzrə müəyyən etdi. Birincisi, Ermənistanın müdafiə nazirinin “yeni ərazilər uğrunda yeni müharibə” militarist mahiyyətli ”konsepsiya”sından çıxış edərək yeni torpaqlar işğal etmək və sonrakı danışıqlar prosesində mövqe üstünlüyünü təmin etmək, ikincisi Ermənistan əhalisinin diqqətini daxili problem və çətinliklərdən yayındırmaqdır. Ermənistan faktiki olaraq iqtisadi və siyasi böhran məngənəsində sıxılmaqdadır. Azərbaycanda olan səfərbər olunmuş cəmiyyət, vətəndaş həmrəyliyi, güclü iqtidar-xalq birliyi Ermənistanda nəinki yoxdur, əksinə zəif iqtidar və güclü müxalifət fonunda yeni inqilabın baş verməsi zaman keçdikcə labüd görünür.

Üçüncü səbəb münaqişəyə üçüncü tərəfi cəlb etmək istəyidir. Təsadüfi deyil ki, iyul təxribatında məğlub olan Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyi qorxaqcasına Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına yalvararaq kömək istədi. Rəsmi İrəvanın əli havada asılı vəziyyətdə qaldı.

Dördüncüsü, hərbi-siyasi təşkilatın Ermənistandan savayı, bütün üzvləri ilə Azərbaycanın dost və işgüzar münasibətləri mövcudluğudur. Ermənistan Rusiyanın müttəfiqi olsa da, Kremldə Nikol Paşinyana münasibətdə etimadsızlıq mühiti formalaşıb. Onun özü də daxil olmaqla erməni siyasətçilərinin deyil, erməni xalqının Rusiyanın müttəfiqi olması ilə bağlı ikibaşlı fikirləri Moskvada olduqca soyuq qarşılanıb. Paşinyanın erməni elitasını erməni xalqından ayıraraq Rusiyanın müttəfiqi kimi görməməsi haqlı olaraq Rusiya hakimiyyətində Paşinyanın Qərbin adamı olması ilə bağlı şübhələri daha da artırıb.

Onun özünü məhz xalqın lideri adlandırması fonunda yuxarıda səsləndirilən mövqeyi çoxsaylı suallar doğrmaqdadır. Tapılan cavablar isə Kremlin Paşinyan hökumətinə olan məlum münasibətininin daha da kəskinləşməsi mənafeyinə xidmət göstərir”.

Elman Nəsirov deyib ki, nəhayət, Ermənistan hökumətinin son təxribatçı davranışının əsas səbəblərindən biri də danışıqlar prosesini pozmaqla bağlıdır:

“Paşinyan hökuməti yuxarıda sadalalan niyyətlərinin heç birinə nail ola bilmədi, yeganə arzusuna çatdığı məsələ danışıqlar prosesinin dayandırılmasının reallaşması ilə bağlıdır. Bu məqsəd üçün Ermənistanın kriminal rejimi dəridən-qabıqdan çıxmaqdadır. Xankəndidə Ermənistanın baş nazirinin “Qarabağ Ermənistandır” bəyanatı faktiki olaraq Ermənistanın danışıqları tərk etməsini nümayiş etdirirdi.

Təcavüzkar, militarist və irticaçı hərbi doktrina və milli təhlükəsizlik strategiyası qəbul etmək, danışıqlar masası ətrafında oyuncaq separatçı rejimi əyləşdirmək cəhdləri, işğal altındakı ərazilərimizdə qondarma seçkilər keçirmək və qondarma “prezident”in andiçmə mərasimini Azərbaycanın mədəniyyət beşiyi olan Şuşada təşkil etmək, zəbt olunmuş torpaqlarımıza Suriya və Livandan erməni mənşəli insanları köçürməklə qeyri-qanuni məskunlaşma siyasəti həyata keçirmək, qoca və qadınları da məcbur etməklə on minlərlə mülki insanın cəmləşdiyi hərbi hissələr formalaşdırmaq və onların sıralarını Yaxın Şərqdən gətirilmiş terrorçularla zənginləşdirmək istiqamətində atılmış addımlar eyni məqsədə – danışıqların kəsilməsi və müharibəyə hazırlıq məqsədinə xidmət göstərir.

Bu reallıq fonunda münaqişənin tənzimlənməsi mandatına sahib olan ATƏT-in Minsk qrupunun fəaliyyəti haqlı olaraq Azərbaycan ictimaiyyətində məyusluq doğurur. Onların ünvansız bəyanatları işğalçı Ermənistanda arxayınlıq sindromunu daha da möhkəmləndirir və onu yeni təcavüzkar hərəkətlərə şirnikləndirir. Dövlətimizin başçısının qeyd etdiyi kimi, onların bu cür davranmaq imkanında olmasının səbəbi ondan ibarətdir ki, onları dayandıran yoxdur. Minsk qrupunun həmsədrləri onları dayandırmır. Minsk qrupunun bəyanatları birbaşa ünvanı olmayan bəyanatlardır".

Millət vəkili onu da bildirib ki, beynəlxalq birliyin münaqişə ilə bağlı həmrəy mövqeyi var:

“Həmin mövqeyə görə, işğal altında olan Dağlıq Qarabağ və ətraf 7 rayon Azərbaycanın ayrılmaz hissəsidir. Deməli, burada müzakirə olunacaq bir məsələ yoxdur. Sadəcə, beynəlxalq birliyin iradəsi yerinə yetirilməlidir. Ermənistanı dayandırmaq üçün BMT TŞ-nın münaqişə ilə bağlı qəbul etdiyi 4 qətnamə icra olunmalıdır.

Ermənistanın beynəlxalq birliyin iradəsinin əksinə olan davranışına hüquqi qiymət verilməli və aqressora qarşı sanksiyalar təqbiq olunmalıdır. Yeri gəlmişkən, onu da xüsusi olaraq qeyd edək ki, 19 fəsil, 111 maddədən ibarət olan BMT Nizamnaməsinin 41-ci maddəsi sanksiyalar rejimini özündə ehtiva edir. Hal-hazırda BMT TŞ tərəfindən 14 sanksiyalar rejimi fəaliyyət göstərir. Bunlar ilk növbədə 3 istiqamət üzrə sanksiyaları nəzərdə tutur.

Birincisi, münaqişələrin siyasi tənzimlənməsinə dəstək, ikincisi, kütləvi qırğın silahlarının yayılmasının qarşısını almaq, üçüncüsü isə terrorizmə qarşı səmərəli mübarizə məqsədlərindən qaynaqlanır. Göründüyü kimi, birinci istiqamət üzrə məsələlər kontekstində Ermənistana qarşı sanksiyaları tətbiqinin ciddi hüquqi əsasları var.

Ermənistana münasibətdə məcburetmə tədbirləri aşağıdakı sferaları əhatə edə bilər: iqtisadi və ticarət sanksiyaları, silah təchizatına embarqo, rəsmi şəxslərə qarşı sanksiyalar, maliyyə məhdudiyyətləri, xammal məhsulları ilə ticarətə qadağa və sair”.

Politoloq qeyd edib ki, yalnız sanksiyaların təzyiqi altında Ermənistanın danışıqlar masası arxasına oturması mümkündür:

“Belə danışıqların konstruktiv olacağı şübhə doğurmur. Bu reallıq fonunda sədr ölkə olaraq Azərbaycan məhz Qoşulmama Hərəkatının növbəti sammitində BMT-də islahatlar məsələsini və bu kontekstdə Ermənistana qarşı universal beynəlxalq təşkilatın sanksiyalar mexanizminin yaradaılmasını xüsusi müzakirə mövzusuna çevirə bilər”.