"İrəvan başa düşməlidir ki, sülhün alternativi yoxdur" - Elçin Əmirbəyov

Teleqraf.com Birinci vitse-prezidentin köməkçisi Elçin Əmirbəyovun Vatikanın “Farodi Roma” nəşrinə müsahibəsini təqdim edir:

- Cənab səfir, Vatikanda Azərbaycanın səfirliyinin iqamətgahının açılışından dərhal sonra Müqəddəs Taxt-taca səfərinizin səbəbləri nədir?

- Bu səfər dövlətlərimiz arasında məmnunluqla davam edən mühüm siyasi dialoqun tərkib hissəsidir. Azərbaycan rəsmilərinin mütəmadi səfərləri, o cümlədən, qarşılıqlı maraq doğuran geniş spektrli məsələlər üzrə fikir mübadiləsi aparılması kommunikasiya kanallarımızı saxlamaq və daha da möhkəmləndirmək məqsədini daşıyır. Azərbaycan Müqəddəs Taxt-Tacla ikitərəfli əlaqələrə xüsusi önəm verir. Diplomatik münasibətlərimizin qurulmasından keçən otuz ildən artıq müddətdə isə əlaqələrimiz daha da möhkəmlənib. Həqiqətən də, Azərbaycanın Vatikana rezident səfir təyin etmək barədə bu yaxınlarda qəbul etdiyi qərar bizim Müqəddəs Taxt-Tacla dostluq əlaqələrimizi və əməli əməkdaşlığımızı daha da möhkəmləndirməyə və dərinləşdirməyə niyyətli olduğumuzu göstərir.

- Müqəddəs Taxtın xüsusi bir missiyayası var, dövlət qurumu olmaqla yanaşı, o həm də Papa vasitəsilə milyardlarla insanın imanını təmsil edir. Ölkənizin ikitərəfli münasibətlərdə niyyəti nədən ibarətdir?

- Bizim əsas niyyətimiz bundan sonra da Müqəddəs Taxt-Tacla qarşılıqlı əlaqələrimizi hərtərəfli genişləndirmək və zənginləşdirməkdir. Və burada biz mədəniyyətlərarası və dinlərarası dialoqun müxtəlif xalqlar və mədəniyyətlər arasında sülhü, harmoniyanı və daha yaxşı anlaşmanı təşviq etmək üçün səylə çalışan Müqəddəs Taxt-Tac üçün vacib məsələlər olduğunu yaxşı bilirik. Şərqlə Qərbin qovuşuğunda yerləşən və hər iki sivilizasiyanın dəyərlərini bölüşən Azərbaycan eyni yanaşmanı göstərməkdədir. Həm də geostrateji mövqeyindən istifadə edən ölkəmiz müxtəlif mədəniyyətlər və dinlər arasında mədəniyyətlərarası körpü rolunu oynayır. Biz cəmiyyətimizlə, onun çoxmillətli və çoxkonfessiyalı olması ilə fəxr edirik. Bu müxtəliflik əsrlər boyu fərqli mədəniyyətlərə və dinlərə mənsub insanlar arasında tolerantlıq, hörmət və dinc yanaşı yaşama ölkəsi imicimizi möhkəmləndirib və bu model yüksək qiymətləndirilib. 2016-cı ildə Papa Fransisk tərəfindən Azərbaycana səfəri zamanı ölkəmiz dünyaya model kimi təqdim olunub.

- Hazırda Azərbaycanla Vatikan arasında münasibətlər necədir?

- Azərbaycan Müqəddəs Taxt-Tacla əla ikitərəfli əlaqələr saxlayır. Keçən il biz 1992-ci il mayın 23-də diplomatik münasibətlərin qurulmasının 30 illiyini qeyd etdik. Ən yüksək səviyyədə siyasi dialoq yüksək səviyyədədir və dövlət başçıları arasında müntəzəm görüşlər ilə o, daha da möhkəmlənir. Bu dialoq Roma Papası Fransiskin 2016-cı ildə Azərbaycana və Prezident İlham Əliyevin 2020-ci ildə Vatikana rəsmi səfərləri ilə daha da inkişaf edib. Hər iki tərəf mədəni, elmi və humanitar sahələrdə praktiki əməkdaşlığı genişləndirir. Ötən il Azərbaycan Vatikanda rezident səfiri ilə Müqəddəs Taxt-Tacda səfirliyini açıb. İnanırıq ki, bu addım əməkdaşlığımızın və dostluq əlaqələrimizin daha da möhkəmlənməsinə və genişlənməsinə yeni bir müsbət təkan verəcək.

- Hazırda regionda vəziyyət necədir? Hətta Papa Fransisk də dəfələrlə bu bölgədə sülhün vacibliyini qeyd edib...

- 2020-ci ilin noyabrında Ermənistan və Azərbaycan arasında başa çatan 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Azərbaycan ərazilərini otuz ilə yaxındır davam edən qanunsuz erməni işğalından azad etməklə öz ərazi bütövlüyünü və tarixi ədaləti bərpa edib. Bu müharibə Cənubi Qafqazda geosiyasi reallığı dəyişdi. İndi davamlı sülhün qurulması vaxtıdır və Azərbaycan Ermənistana beynəlxalq hüququn fundamental norma və prinsiplərinə, xüsusən də hər iki ölkənin ərazi bütövlüyünə, bir-birinin suverenliyinə və beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərin toxunulmazlığına qarşılıqlı hörmətə əsaslanan sülh müqaviləsi imzalamağı təklif edib. Sərhədlərin qarşlıqlı tanınması, indi və gələcəkdə hər hansı qarşılıqlı ərazi iddialarının rədd edilməsi əsas prinsipdir. Amma Ermənistan dörd aydan artıqdır ki, sülh prosesini əngəlləyir, Azərbaycanla birbaşa danışıqlar aparmaqdan imtina edir. Bundan əlavə, atəşkəs razılaşmasından iki il sonra Ermənistan 10 minə yaxın silahlı qüvvələrini Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindən çıxarmaqdan imtina edərək, onun müddəalarını kobud şəkildə pozmaqda davam edir. Bundan başqa, Ermənistan Azərbaycanın suveren ərazisində qeyri-qanuni hərbi mövcudluğunu daha da gücləndirmək üçün Ermənistanı Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi ilə birləşdirən Laçın yolundan sui-istifadə edərək, qanunsuz olaraq külli miqdarda silah, mina və özünün hərbi qulluqçularını ötürməkdə davam edir. Bütün bunlar regionda mövcud vəziyyəti çox təhlükəli edir və partlayış həddinə çatdırır. Biz Ermənistanı revanşist mövqeyindən çəkinməyə, davam edən təxribatlara son qoymağa və qalan problemləri sülh yolu ilə həll etmək və sülh müqaviləsini imzalamaq üçün Azərbaycanla danışıqlar masasına qayıtmağa çağırırıq. İrəvan başa düşməlidir ki, sülhün alternativi yoxdur və ölkələrimiz yenidən mehriban qonşu olmalı, düşmənçilik və qarşıdurma səhifəsini çevirməlidir. Biz Roma Papası Fransiskin Cənubi Qafqazda sülhə verdiyi dəstəyi yüksək qiymətləndiririk. Biz həmçinin bu məsələ ilə bağlı obyektiv və qərəzsiz mövqe tutmağa çalışdığına görə Papa həzrətlərinə təşəkkür edirik. Onu hər iki ölkədən Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh gündəliyini konkret əməli hərəkətlərlə dəstəkləməyi istəməsini davam etməsinə çağırırıq.

- Bakı strateji iqtisadi mərkəz olmaqla yanaşı, həm də dinlərarası dialoqa təkan verən mühüm mədəniyyət mərkəzidir. Bununla bağlı hansı təşəbbüslər irəli sürülüb? Papa Fransiskin müsəlman dünyası ilə dialoqa nə qədər önəm verdiyini də bilirik.

- Həqiqətən də, Azərbaycanın Avrasiyada strateji iqtisadi mərkəz kimi rolu son vaxtlar dünyanın enerji təhlükəsizliyinə verdiyi mühüm töhfə, həmçinin təkmilləşdirilmiş davamlı əlaqələri (connectivitiy) ilə xeyli güclənib. Bundan əlavə, Avropanı Asiya ilə birləşdirən, şərqlə qərbin kəsişməsində mühüm geostrateji regionda yerləşməsi, eləcə də onun qədim ənənyə malik çoxkonfessiyalı əhalisi, tolerantlıq, qarşılıqlı hörmət və ahəngdar birgəyaşayış ənənələri Azərbaycanı mükəmməl şəkildə mədəniyyətlərarası və dinlərarası dialoq üçün təbii beynəlxalq platformaya çevirib. Artıq iyirmi ilə yaxındır ki, Bakı müxtəlif xalqlar arasında daha yaxşı anlaşmanı təşviq etmək, davamlı qarşılıqlı cəhalətə meydan oxumaq və sülh şəraitində birlikdə yaşamaq sənətini gücləndirmək məqsədi daşıyan bir sıra beynəlxalq forumlara, sammitlərə və konfranslara ev sahibliyi edir. 2008-ci ildə yaranmış Bakı prosesi səmərəliliyinə və strateji baxışına görə UNESCO, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Sivilizasiyalar Alyansı, İSESCO, Avropa Şurası və beynəlxalq ictimaiyyətin böyük əksəriyyəti tərəfindən tanınıb və ciddi şəkildə dəstəklənmişdir. Təsadüfi deyil ki, Müqəddəs Taxt-Tac və ardıcıl şəkildə Roma Papaları Azərbaycanın dini tolerantlıq modelini dünya üçün nümunə kimi yüksək qiymətləndirmişlər.

- “Farodi Roma” çoxdilli italyan redaksiyasıdır və Françeskonun nöqteyi-nəzərini nəzərə alaraq məlumat verməyə çalışır. Oxucularımıza hansı mesajı vermək istərdiniz?

- Bu günlərdə Azərbaycanda baharın gəlişini, enerjimizin yenilənməsini, təbiətin oyanmasını simvolizə edən qədim Novruz bayramı qeyd olunur. Arzum budur ki, əsrlərdən bəri qeyd olunan və saf olan bu müdrik bayram hamımıza, o cümlədən “Faro di Roma”nın bütün oxucularına sülh, daxili harmoniya, çoxlu müsbət enerji və sevdiklərimizlə xoşbəxtlik gətirsin! Qoy sülh, sabitlik və təhlükəsizlik dünyanın hələ də həzz almaq üçün mübarizə aparan guşələrini zənginləşdirsin ki, mümkün qədər çox insan müharibə, fitnə və ümidsizlik bəlalarından və müsibətlərindən xilas olsun.