Paşinyan Bakının iki şərtindən imtina etdi: Prosesin müharibə fazasına keçməsi...

Ana Vətən Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı Fəzail Ağamalı Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.

Onunla müsahibəni təqdim edirik:

- Fəzail müəllim, Nikol Paşinyan Azərbaycanla Ermənistan arasında bir-birinə hücum etməməklə bağlı paktın imzalanmasını təklif edib. O hesab edir ki, sülh prosesi uzana bilər. Erməni tərəfinin sülhü növbəti dəfə arxa plana keçirməsi sizcə, nəyə xidmət edir?

- Bu, Ermənistanın baş nazirinin növbəti hiyləsidir. Görünən odur ki, Paşinyan xüsusən də Fransadan aldığı təlimatlara uyğun olaraq sülh prosesinə mane olur. Bununla da Azərbaycanla sülh sazişinin imzalanmasına əngəl yaradır. Məqsəd prosesi uzadıb hansısa möcüzəli günü gözləməkdir. Əslində bu, yanlış bir gedişdir. Paşinyan bunu etməmişdən öncə Ermənistan konstitusiyasında dəyişikliklər etməlidir. İstənilən pakt, saziş, müqavilə konstitusiyanın müddəalarından üstün hesab edilmir. Yəni konstitusiya hər bir ölkənin ana qanunudur. Bütün qanunlar, qərar və sərəncamlar, imzalanan sazişlər də ölkə konstitusiyasına uyğun şəkildə həyata keçirilməlidir. Əgər Ermənistan konstitusiyasında Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları varsa, keçmiş Dağlıq Qarabağ hələ də Ermənistanın tərkib hissəsi kimi təsbit edilibsə və bunların heç biri sıfırlanmayıbsa, bu cür təklif olduqca gülünc görünür.

- Azərbaycan tərəfindən bu kimi yanaşmalara adekvat reaksiya necə ola bilər?

- Sözsüz ki, Bakı heç vaxt buna getməyəcək. Bu əslində Ermənistanın Azərbaycanla münasibətlərin normallaşması və sülh sazişinin imzalanmasına İrəvanın maraqlı olmadığını təsdiq edir. Ona görə də, bu kimi məntiqsiz erməni xarakterindən qaynaqlanan yanaşmalar qeyri-ciddi qəbul edilir.

- Bakının sülhün sabotaj edilməsi fonunda əsas tələbləri nədən ibarət olacaq?

- Cənab Prezidet İlham Əliyevin də açıqladığı kimi Qazaxın anklav olmayan kəndləri Ermənistan tərəfindən heç bir danışıqlar aparılmadan boşaldılmalıdır. Daha sonra isə anklav olan kəndlərlə bağlı erməni tərəfi konstruktiv addım atmalıdır. Əgər İrəvan yenidən müharibə istəmirsə, Azərbaycanın "Dəmir Yumruğ"a söykənərək hərbi əməliyyatlarının nəticəsinin necə olacağını yəqin edirsə, konkret addım atmalıdır. Ona görə də, Ermənistan sülh sazişinin imzalanması üçün konkret addımlar atmaq əvəzinə müxtəlif bəhanələr gətirməməlidir. Azərbaycan tərəfindən beynəlxalq hüquqa əsaslanan 5 bəndlik sülh sazişinin tələbləri qısa zamanda icra edilməlidir.

- Uzun müddətdir ki, bu şərtlər qarşı tərəfə təklif edilib. Amma hələ də ortada konkret nəticə yoxdur...

- Azərbaycanın təklif etdiyi 5 bəndlik sülh konsepsiyasının üçü Ermənistan tərəfindən qəbul edilib. İki şərt isə dövlətlərin birinin digərinə ərazi iddiasından imtina etməsi və hücum etməməklə bağlı öhdəlikdir. Məhz bu iki şərtdən Paşinyan imtina edirsə, deməli o da artıq maskalanmış revanşist kimi çıxış edir. Sadəcə olaraq o, özünü üzdə sülh göyərçini kimi göstərməyə çalışır.

- Sülh sazişi imzalanmadan dövlətlərin dinc şəraitdə yanaşı yaşaması ilə bağlı hansı presedentlər var?

- İkinci dünya müharibəsindən, yəni 1945-ci ildən sonra Yaponiya ilə keçmiş SSRİ arasında sülh sazişi imzalanmayıb. Amma hər iki dövlət özünün imkanları ilə fəaliyyətdədir. Bu xüsusda Ermənistan sülh sazişindən imtina edirsə, Zəngəzur dəhlizi və kommunikasiyaların açılmasına razı deyilsə, onun dalan vəziyyətində nə vaxta qədər qalacağı maraqlıdır. Sözsüz ki, Azərbaycan dövləti heç də bunun qayğısını çəkmir. Ermənistan bir dövlət kimi yaşamaq istəyirsə, birmənalı şəkildə sərgiləyib Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətlərin bərpası ilə bağlı qəti mövqeyini ortaya qoymalıdır.

- Gürcüstanla Ermənistan arasında imzalanan strateji tərəfdaşlıq haqqında razılaşmanın xarakteri nədən ibarətdir? İrakli Qaribaşvilinin istefa ərəfəsində Paşinyanla belə bir saziş imzalamaqda məqsədi nə idi?

- Əslində bu, izlənilməli olan bir prosesdir. Gürcüstanla Ermənistan arasında imzalanan bu sənədin erməni tərəfinə hansı üstünlüklər gətirəcəyi burada əsas istiqamət izləniləcək. Avropadan, Fransadan göndərilən silahlar Gürcüstan ərazisindən keçməklə Ermənistana göndəriləcəksə, bu, Paşinyanın bir növ istəyinə nail olduğu anlamına gəlir. Sözsüz ki, burada Fransanın da moderatorluğu diqqətdən yayına bilməz. Çünki Gürcüstan hakimiyyətinə Fransanın xüsusi təsiri var. Avropa Ittifaqına daxil olmağa həvəs göstərən Gürcüstan üçün Fransadan gələn tapşırıqlara sözsüz əməl edilir. Belə olduğu halda Azərbaycan Gürcüstanla münasibətlərə yenidən baxmaq məcburiyyətində qala bilər. Gürcüstan neytrallığını saxlamalıdır. Bu olacaqsa, Ermənistanla sülh sazişinin imzalanmasının Tbilisi platformasında həyata keçirilməsi ümidvericidir. Amma Gürcüstanla imzalanan saziş Ermənistana əlavə üstünlüklər verəcəksə, Qafqazda sülh sazişinin imzalanmasında ciddi problem yaranacaq. Gürcüstanın Ermənistanı silahlandırmaq üçün platformaya çevrilməsi və digər məsələlərdə onların birgə hərəkəti sülh sazişinin imzalanmasının təxirə düşməsi deməkdir. Belə olan halda yeni müharibə təhlükəsinin yaranacağı qaçılmazdır.