Etik normalara əməl etməyən saytlar bağlana bilər - MÜZAKİRƏ

Milli Məclisin Hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu komitəsinin üzvü, hakim Yeni Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının üzvü Məlahət İbrahimqızı bir qrup ziyalı ilə mətbuat konfransı keçirib.

Teleqraf.com-un xəbərinə görə, M.İbrahimqızı deyib ki, son vaxtlar Azərbaycanda bir sıra mətbuat orqanlarında, xüsusilə də onlayn media və sosial mediada insanların şərəf və ləyaqətinə toxunan, mənəviyyata sığmayan fikirlər irəli sürülür: “Mətbuatda sərhəddi aşan, əxlaqımıza uyğun olmayan fikirlərdən insanlar bezib. Təhqiramiz sözləri görəndə dəhşətə gəldim, görəsən biz beləyikmi? Dövlət atributlarımız haqqında ağıllarına gələni yazırlar. Demokratik dəyərlərin bərqərar olması, bazar iqtisadiyyatının inkişafı üçün dövlətimiz böyük işlər görür. İnsan hüquqlarının nə olduğunu bilməyən insanlar təhqiramiz fikirlərlə ziyalılarımızı cəmiyyətdə gözdən salmağa çalışırlar. Bunun qarşısı alınmasa, proses sürətlənə bilər”.

Deputat internet üzərindən fəaliyyət göstərən media orqanları ilə bağlı qanunun olmadığına toxunub: “Parlamentdə yeni qanunların qəbulu zamanı bu məsələyə toxundum. Ölkmizə böyük hörmət qazandıran insanların ünvanına söylənən təhqirlərə susmaq olmaz. Onların adını çəkib ifşa etməliyik”.

M.İbrahimqızı gələcəkdə monitorinq qrupu yaradıb onların fəaliyyətinin izlənməsini təklif edib: “Biz qətiyyən sosial medianın bağlanmasının tərəfdarı deyilik. Ancaq əxlaqımıza, milli dəyərlərimizə zidd fikirlərin yayılması qəbuledilməzdir”.

BDU-nun jurnlistika fakültəsinin dekanı, professor Cahangir Məmmədli çıxışında deyib ki, Azərbaycanda demokratik qaydalar çox güclüdür: “İlham Əliyevin milli mətbuatın yaranmasının 130-cu ildönümündəki çıxışına istinad etmək istərdim. Cənab prezident bildirdi ki, keçid dövrü yaşayırıq, mətbuatın bütün tənqidlərinə, hətta təhqirlərinə də dözməliyik. Biz o keçid dövrünü keçdik. Etik normalara əməl olunmalıdır”.

C.Məmmədli bildirib ki, bu cür hallarla mübarizə üçün Mətbuat Şurası ilə birlikdə fəaliyyət göstərilməlidir: “Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov Milli Məclisin iclasında elektron mediaya maddi dəstək üçün müraciət etdi. Bu təklif Oqtay Əsədov tərəfindən də bəyənildi. Yaxın zamanda mətbuatdakı qeyri-etik ifadələrlə bağlı da təkliflər irəli sürəcəyik”.

Mətbuat Şurası sədrinin müavini Müşfiq Ələsgərli qeyd edib ki, sosial şəbəkə və internet medianın yaratdığı problemlər həm Azərbaycan, həm də dünyada narahatlıq doğurur. M.Ələsgərli bildirib ki, Mətbuat Şurasının Şikayətlər üzrə Komissiyasına ötən il onlayn mediada baş verən neqativ informasiyalarla bağlı 600 şikayət daxil olub: “Ən müxtəlif sferaların təmsilçiləri - təhsil, səhiyyə, sənət adamları və sıravi vətəndaşlar bizə müraciət etmişdi. Hətta kəndlərə gedib sıravi vətəndaşların həyatından neqativ məlumatlar yayımlanmışdı. Cəbhə xəttində baş verən hadisələri xatırlayaq, bəzi qondarma saytlar yaranmışdı və və təxribatçı məlumatlar yayırdılar, bununla da informasiya cəbhəmiz yarıldı. Nəinki insanlara böhtan atıb şəxsi həyata müdaxilə edirlər, eyni zamanda dövlət təhlükəsizliyini təhdid edəcək məlumatlar paylaşılır.

O, “Diffamasiya haqqında” qanunun qəbulunun vacibliyini vurğulayıb: “Bəziləri “Diffamasiya haqqında” qanun deyəndə bunu cəzasızlıq kimi başa düşür. Söhbət ondan gedir ki, insan yazdığı şər və böhtana görə həbs cəzası deyil, maliyyə sanksiyasına məruz qalacaq. Məncə, bu qanunun qəbuluna qarşı çıxanlar bu qanun layihəsinin mahiyyətini dərindən bilmirlər”.

Deputat Elmira Axundova bildirdi ki, söhbət kiminsə haqqını məhdudlaşdırmaqdan getmir: “Dünyada informasiya ombudsmanı müstqil qurumdur. Biz isə vaxtilə o səlahiyyətləri ümumi ombudsmana verdik. Maliyyə çətinlikləri ucbatından ombudsmanın böyük fəaliyyəti görünmür. İnformasiya ombudsmanı məsələsinə yenidən qayıtmağı təklif edirəm”.

E.Axundova seçicilərin müraciəti ilə bağlı yaranan anlaşılmazlığa da toxunub: “Bəzən seçicilər gəlib pul istəyirlər. Masallıdan 40 min seçicim var, digərləri ilə birlikdə 150 min seçici edir, hamısına necə pul paylaya bilərəm? Saytlara gedib şikayətlər edir. Sonra da belə problemlər yaranır”.

E.Axundova mənəvi dəyərləri, insanların şərəf və ləyaqətini təhqir edən media orqanlarının müvəqqəti “blok” olunmasını təklif edib: “İnsanların etirazına səbəb olan hansısa verilişlərlə bağlı televiziya rəhbərliyinə irad və ya xəbərdarlıq ediləndə həmin verlişinin yayımı dayandırılır. Mətbuat Şurasına da belə səlahiyyət verilə bilər ki, saytlara xəbərdarlıq olunsun, heç bir xeyri olmazsa, 1-2 aylıq “blok” qoyulsun. Məhkəmə prosesi illlərlə uzanır, ancaq cərimə və müvəqqəti “blok” daha effektiv vasitədir”.

Xalq yazıçısı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi Çingiz Abdullayev qeyd edib ki, 25 ildir Azərbaycanda söz azadlığı mövduddur: “Sovet dövründə biz senzuraya qarşı çıxırdıq, kitablarımızı senzura çapa buraxmırdı. İndi heç kəs demir ki, ölkədə söz azadlığı olmasın. Bəziləri düşünür ki, internetdə istədiyimi yaza bilərəm, çünki heç kəs soruşmur ki, nə ixtiyarla kimisə təhqir edirsən? Hər məsələyə görə jurnalisti zindana salmaq, məhkəməyə vermək də olmaz. Kiminsə ləyaqətinə toxunan sayt cərimə ödəməlidir. O zaman sayt rəhbəri daha məsuliyyətli olacaq, təhqiramiz ifadələrin yayımlanmamasına diqqət edəcək. Avropadan söz azadlığı ilə bağlı bəzən tənqidlər eşidirik. Biz çalışırıq ki, Avropanın bir hissəsi olaq, demokratik ölkə qururuq, inkişaf etmək istəyirik”.

Dünya ölkələrinin “Pen-klub” rəhbərlərinin davamlı müzakirələr apardığını xatırladan Ç.Abdullayev deyib ki, Fransanın “Şarl ebdo” nəşri Məhəmməd peyğəmbərlə bağlı təhqiramiz karikatura dərc edəndə etiraz edib: “ Çünki peyğəmbəri təhqir etməklə, əslində milyonlarla adamı təhqir etmişdilər. Fransız həmkarlarımız dedi ki, bu, söz azadlığıdır. Mən isə bildirdim ki, əgər söz azadlığı hər şeydən üstündürsə, niyə qondarma soyqırımı qəbul etməyəni nəinki cərimə edirsiniz, hətta cinayət məsuliyyətinə cəlb edirsiniz?”

Ç.Abdullayev əlavə edib ki, mətbuatda xalqın dəyərli şəxsləri, ziyalılarla bağlı təhqiramiz ifadələrə yer verilir: “Yazırlar ki, Üzeyir Hacıbəyov musiqimizi pozub, Səməd Vurğun haqda təhqiramiz ifadələr səsləndirirlər. Siz insanlarda inamsızlıq yaradırsınız, gələcəyimizi sındırırsınız. Sizləri oxuyanlar gənclərdir, onlar da fikirləşəcək ki, niyə gedib Qarabağda vuruşmalıyam? Fikirləşəcək ki, bu ölkənin nə musiqisi, nə tarixi var, vətən nədir ki, gedim uğrunda vuruşum? Qonşularımızın yaratdığı saytlara baxın, müharibə aparan dövlətdə mənəvi dəyərlər sındırılarsa, bu dövlətimizin, xalqımızın gələcəyinə pis təsir edər. Heç kəs demir ki, jurnalistləri cinayət məsuliyyətinə cəlb edək, onları tutduraq. Biz onları məsuliyyətli olmağa çağırırıq. Söz azadlığı var, öz məsuliyyətinizi dərk edin”.

Azərbaycan İnternet Forumunun prezidenti Osman Gündüz hesab edir ki, saytlara “blok” qoyulması məhkəmənin qərarı ilə tənzimlənməlidir.

Tədbir digər iştirakçıların çıxışları ilə davam etdirilib.

Nərgiz