Bakıda iqlim və inkişaf üzrə nazirlərin görüşü keçirilir - Yenilənir

Bakıda BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Tərəflərin İlkin Konfransının (Pre-COP29) ikinci günü çərçivəsində iqlim və inkişaf üzrə nazirlərin görüşü (C&DM) keçirilir.

Teleqraf.com xəbər verir ki, panel iclasının keçirilməsində məqsəd iqlimə həssas ölkələrin prioritet məsələlərinin həlli üçün müxtəlif ölkələrin ekologiya və ətraf mühit nazirlərini bir araya gətirməkdir.

C&DM-də müşavirələr vasitəsilə tərəflər ən az inkişaf etmiş ölkələrin və kiçik ada dövlətlərinin prioritet ehtiyaclarını qarşılamaq üçün qərarlar qəbul edir, iqlim maliyyəsi məsələləri ilə bağlı qlobal müzakirələr çərçivəsində onların tələbatlarına uyğun tədbirlərin görülməsini təmin edir.

COP26 çərçivəsində nazirlərin birinci görüşü 2021-ci ildə Qlazqoda keçirilib.

Qeyd edək ki, oktyabrın 10-da Bakıda Pre-COP29 konfransı öz işinə başlayıb. Heydər Əliyev Mərkəzində keçirilən tədbir “Ambisiyaların artırılması və iqlim fəaliyyətinə təkan” mövzusuna həsr olunub.

***

"İqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma üzrə fəaliyyətlər bu gün həyatları xilas edir".

Teleqraf.com xəbər verir ki, bu sözləri COP29-un müəyyən edilmiş prezidenti, ekologiya və təbii sərvətlər naziri Muxtar Babayev Bakıda keçirilən Pre-COP29-un ikinci günü çərçivəsində iqlim və inkişaf üzrə nazirlərin görüşündə (C&DM) deyib.

O qeyd edib ki, uyğunlaşmanın maliyyələşdirilməsi və həyata keçirilməsində hələ də aydın boşluqlar mövcuddur:

"Karib və Sakit Okean hövzəsindən Afrikaya qədər biz uyğunlaşmada geri qalırıq.
Paris Sazişinin bütün müddəaları üzrə kritik irəliləyişləri və iqlim maliyyəsini təmin edəcəyini düşünürük. Birincisi, istiləşməni məhdudlaşdırmaq və iqlim dəyişikliyinin təsirlərini idarə etmək üçün iqlim planlarında ambisiyaları gücləndirməliyik. Biz bütün Tərəfləri 2025-ci ilə qədər Milli Uyğunlaşma Planlarına hazırlamağa çağırırıq. İkincisi, biz planları həyata keçirmə vasitələrini işə salmalıyıq. Bütün mənbələrdən iqlim maliyyələşdirməsini genişləndirməyə çalışmalıyıq. Biz adaptasiya maliyyəsinin əlçatanlığını əhəmiyyətli dərəcədə artırmalıyıq”.

Vanuatunun iqlim dəyişikliyi və uyğunlaşma üzrə naziri Con Salonq deyib ki, uyğunlaşma fəaliyyətinin sürətləndirilməsi iqlim dəyişikliyinə ən həssas olan ölkələr, xüsusən də kiçik ada dövlətləri və ən az inkişaf etmiş ölkələr üçün vacibdir:

"Adekvat maliyyə uyğunlaşması olmadan irəliyə doğru atılan bir addım ölkələrimiz üçün iqlimlə bağlı geri dönüşü olmayan ziyan və itkilərə səbəb olur. Söhbət mövcud olmaq üçün vasitələr, mədəni identiklik və əslində, bizim öz həyatımızdan gedir".

Con Salonq Azərbaycana COP29-da sədrliyi çərçivəsində aktiv fəaliyyətinə görə təşəkkür edib və tərəfləri iqlimin maliyyələşdirilməsini genişləndirməyə çağırıb:

“Mən sizi həll yollarına diqqət yetirməyə, öhdəliklər və real fəaliyyət arasındakı fərqi aradan qaldırmağa çağırıram. Ölkələrimizdə uyğunlaşmanın maliyyələşdirilməsində daha effektiv irəliləyiş əldə etməyə imkan verəcək islahatların həyata keçirilməsinin vaxtı gəlib çatıb".

Beynəlxalq Ətraf Mühit və İnkişaf İnstitutunun İqlim Dəyişmələri və İnkiaf üzrə elmi məsləhətçisi Una May Qordon deyib ki, iqlim dəyişikliyi ilə qlobal mübarizə məsələsinin həlli yolu bu tədbirdə iştirak edəcək ölkələr arasında konsensusun əldə edilməsindən keçir:

"Bakıda keçiriləcək BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Sazişinin Tərəflər Konfrasının 29-cu sessiyasının gündəliyinin mərkəzində planetimizin iqlim dəyişikliyinə qarşı müdafiəsi yollarının tapılması və bu istiqamətdə maliyyələşmənin təminatı dayanır. Bu məsələnin həlli yolu bu tədbirdə iştirak edəcək ölkələr arasında konsensusun əldə edilməsindən keçir. Birinci növbədə, bütün maraqlı ölkələr maliyyə və onun effektiv çərçivədə sərf olunması kimi məsələlərin həllinə istiqamətlənməlidir. Bu məqsədlə səmərəli müzakirələrin aparılmasına ehtiyac var. COP29 həmin müzakirələr üçün ən optimal və effektiv platforma olacaq. Çünki bir çox ölkə və beynəlxalq təşkilat təmsilçiləri burada bir araya gələrək, gərgin diskussiya həyata keçirmək imkanı əldə edəcəklər. Hesab edirəm ki, bu konfrans zamanı iştirakçı ölkələrin dövlət başçıları arasında əldə olunacaq iqlim maliyyəsi razılaşması, daha doğrusu iqlim dəyişikliyi problemi ilə mübarizə üçün dayanıqlı maliyyə resurslarının təminatı planetimizin gələcəyi üçün mühüm faydalara yol açacaq".

Konfransa videokonfrans vasitəsilə qoşulan Yaşıl İqlim Fondunun İnvestisiyalar üzrə baş direktoru Henri Qonzalez deyib ki, təmsil etdiyim fond bu il iqlim maliyyəsinə ayırdığı vəsaiti 30 milyon dollardan 50 milyon dollara çatdırmaq məsələsini nəzərdən keçirir:

"BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Sazişinin Tərəflər Konfrasının 29-cu sessiyasının (COP29 keçirlməsi təmsil etdiyim fondun da marağındadır. 2023-cü ildə fondumuz tərəfindən iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə məqsədilə 30 milyon dollar ayrılmışdı. Bu il həmin məbləği 50 milyon dollara çatdırmağı planlaşdırırıq. Biz xüsusilə də maliyyə alətlərinin ictimailəşdirilməsi, eləcə də şəffaflıq siyasətinə üstünlük veririk. Bizim fondun məqsədi növbəti ildən bu sahəyə ayrılacaq maliyyənin həcminin artırılmasına nail olmaqdan ibarətdir. İnanırıq ki, 2024-2025-ci il üçün maliyyələşmə məsələsi, ayrı-ayrı dövlətlərin müvafiq qurumları arasında geniş müzakirə mövzusu olmaqla, müvafiq qaydada həll ediləcək".

Vanuatunun Belçika və Avropa İttifaqındakı səfirliyinin birinci katibi Dreli Solomon deyib ki, hazırda uyğunlaşmaya dair dövlət proqramlarının və davamlı, kontekstual, uzunmüddətli iqlim tədbirlərinin hazırlanmasının təşviqinə xüsusi diqqət yetirilir:

"Biz inkişafın bütün spektrini kompleks şəkildə nəzərdən keçirir və bir sıra problemləri eyni vaxtda həll etmək üçün maliyyə, insan və texniki resursların bölüşdürülməsini razılaşdırırıq", - o bildirib.

D.Solomonun sözlərinə görə, iqlim maliyyəsi ada dövlətləri üçün iqlim dəyişikliyi böhranının həllində mühüm rol oynayır, onlara iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə və uyğunlaşma sahəsində layihələr həyata keçirməyə imkan verir.

ABŞ Prezidentinin Beynəlxalq İqlim Siyasəti üzrə baş müşaviri Con Podesta deyib ki, 2024-cü il iqlim böhranı ili kimi müəyyən edilib:

"Biz burada danışarkən "Milton" qasırğası ABŞ-də zərərlər törətməkdədir. Tullantıları azaltmaq üçün təcili addımlar atmaqla yanaşı, iqlim fəlakətlərinə reaksiyamızı da gücləndirməliyik və gələcək ekstremal hava şəraitinə qarşı işlər görməliyik”.

Yaşıl İqlim Fondunun investisiyalar üzrə direktoru Henri Qonzales deyib ki, özəl sektor iqlimin maliyyələşdirilməsində daha fəal iştirak etməlidir.

O, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üçün daha çox maliyyə vəsaitinin ayrılmasına çağırıb:

"Ümid edirik ki, COP29-da iştirakçı ölkələrin maliyyə nazirləri ilə görüşmək və maliyyə vəsaitlərinin bölüşdürülməsi kimi mühüm məsələləri müzakirə etmək imkanımız olacaq".

Böyük Britaniyanın beynəlxalq enerji və iqlim üzrə naziri Kerri Makkarti deyib ki, iqlim fəaliyyətlərinin effektivliyi maliyyə resurslarının təmin edilməsindən asılıdır.

O qeyd edib ki, iqlimlə bağlı fəaliyyətlərin həyata keçirilməsinə ehtiyacı olan bir çox ölkələrin kifayət qədər vəsaiti yoxdur:

“Bu inkişaf etməkdə olan ölkələr və kiçik ada dövlətləri iqlim dəyişikliyinin nəticələrindən ən çox təsirlənənlər sırasındadırlar və buna görə ən az məsuliyyət daşıyırlar. 2017-2021-ci illərdə iqlimin maliyyələşdirilməsinin həcmi orta hesabla ildə cəmi 7 milyard ABŞ dolları təşkil edib".

Dünya Bankının İqlim Dəyişikliyi Qrupunun qlobal direktoru Cennifer Sara deyib ki, Bakıda keçiriləcək BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Sazişinin Tərəflər Konfransının COP29 Prezidentliyinin əsas məqsədi bu tədbir çərçivəsində dayanıqlı və etibarlı maliyyə mexanizmlərinin formalaşdırılması üçün iştirakçı tərəflərə müvafiq şəraitin yaradılmasıdır:

"İqlim maliyyəsi məsələsində vacib olan əsas element bilavasitə hökumətlər arasında razılaşmanın əldə edilməsidir. Bu məsələ həm hökumət və qeyri-hökumət təşkilatları, həm də maliyyə institutlarının birgə fəaliyyəti və onlar arasında konsensusun mövcudluğu nəticəsində mümkün ola bilər. COP29-un Sədrliyinin əsas məqsədi bu tədbir çərçivəsində dayanıqlı və etibarlı maliyyə mexanizmlərinin formalaşdırılması üçün iştirakçı tərəflərə müvafiq şəraitin yaradılmasıdır".

Böyük Britaniyanın iqlim məsələləri üzrə naziri Kerri Makkarti deyib ki, bu ilin iyun ayında Böyük Britaniyada 40-dan çox ölkə və qurumun iştirakı ilə ideyalar yaratmaq, iqlim və inkişafın texniki çatdırılmasını irəli sürmək üçün görüşlər təşkil edib:

"İnkişaf etməkdə olan ölkələr və inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətləri iqlim dəyişikliyindən ən çox təsirlənənlər arasındadır. Onlar maliyyə problemləri ilə ən çox mübarizə aparanlar arasındadırlar. İqlim dəyişikliyinə uyğunlaşmaq üçün bu onillikdə az inkişaf etmiş ölkələr və İnkişaf etməkdə olan Kiçik Ada Dövlətləri (SIDS)-in birlikdə ildə 29-41 milyard dollara ehtiyacı olduğu təxmin edilir, lakin orta hesabla 2017-ci ildən 2021-ci ilə qədər Milli Müəyyən edilmiş Töhfələr (MDM) və SIDS uyğunlaşması üçün maliyyə axınları ildə cəmi 7 milyard dollar olmuşdur. Əhəmiyyətli bir boşluq olduğu aydındır. Keçən ilki İqlim və İnkişaf Nazirlərinin Görüşündə biz az inkişaf etməkdə olan ölkələrin və inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin üzləşdiyi təhlükənin mahiyyəti və onların ehtiyac duyduqları maliyyəyə çıxış əldə etmək üçün apardıqları mübarizəyə dair nümunələrini eşitdik və təəssüf ki, bu gün daha çox nümunələr rastlaşdıq”.

İtaliyanın iqlim dəyişikliyi üzrə xüsusi nümayəndəsi Françesko Korvaro bildirib ki, İtaliya inkişaf etməkdə olan ölkələrin iqlim dəyişikliyinə həssaslığını nəzərə alaraq uyğunlaşma məsələlərində dəstəyini davam etdirəcək:

“Bu təşəbbüsün əsas məqsədi ən həssas ölkələrdə uyğunlaşma tədbirlərinin həyata keçirilməsini sürətləndirməkdir. Biz cari çağırışlardan uyğunlaşma fəaliyyətinə mümkün qədər tez keçid etməliyik".

Fransanın energetika naziri Olqa Jiverne deyib ki, Fransa dünyada adaptasiya maliyyəsinə ən böyük töhfə verən ölkələrdən biridir:

Biz hər il ən azı 6 milyard avro iqlim maliyyəsi təqdim edirik və onların üçdə biri uyğunlaşma üçün ayrılır”.

Fransalı nazir bildirib ki, 2022-ci ildə Yaşıl İqlim Fondu, Adaptasiya Fondu və Ən Az İnkişaf etmiş Ölkələr Fondu vasitəsilə adaptasiya üçün 2,5 milyard avro ayrılıb: "2017-ci ildə fəaliyyətə başladığı gündən bu mexanizm demək olar ki, 700 milyon avro davamlı investisiyalardan istifadə edib. Məsələn, biz Banqladeşlə Banqladeşin Milli Uyğunlaşma Planına əsaslanan və uyğunlaşmanın planlaşdırılması və investisiyanın birlikdə faydalarını nümayiş etdirən 1 milyard avro dəyərində uyğunlaşma paktını razılaşdırdıq".