Sənə - məni həmişə yaxşı tanıyan sənə...

Bir kitabdan oxumuşdum, orada bir naməlum qadın, onun məktubundan bəhs olunurdu. Hansı kitab idi o? Xatırlamıram, xatırlamaq istəmirəm, bir şeyi də xatırlamadan bilmək istəyirəm. Kim idi? Hər nəysə, deyəsən belə başlayırdı naməlum qadının məktubu, “Sənə - heç vaxt məni tanımayacaq sənə”...

Mən necə başlayım? Deyəsən bu dəfə bilirəm. Hə, bax, belə yaxşıdır:

Sənə - məni həmişə yaxşı tanıyan sənə!

Amma sən bilirdin, atdığın addımların arxasınca səni izləyən adamın nəyə çevriləcəyini sən bilirdin. Kimsə bilməsə də, sən bilirdin. Mənim əlimdən nəsə gəlmədi, atdığı hər addımı onu xoşbəxtliyə aparacağını düşünən insanı geri çağırmazlar. İndi buna dözməliyəm, sən elə ən çox bunu bilirdin.

Kimsən sən? Bəs onda, sən olanda mən kim idim? Bunu bilirdinmi? Bunu indi niyə xatırlaya bilmirəm? Bax belə - adam azıb qalır, dinə bilmir.

Bəzən ağlıma gəlirsən, dəli kimi qaçıb səkidəki adamların arasına qarışmaq istəyirəm, bəlkə oradasan deyə. Nə bilim, qatarlara soxulmaq, dükanların qarşısında gəzişmək - harada çox adam gördüm özümü ora vurmaq istəyirəm. Bəlkə üz-üzə gəldik. Amma bəzən, çox az... Sən bilirsən mən adam içinə çıxa bilmirəm, sən bunu da bilirsən.

Çox vaxt eyvanda dayanıb, ya da pərdənin arxasında gizlənib küçədən keçənlərin səslərinə qulaq asıram. Tanıyıram, tanıyıram, tanıyıram – sənin səssizliyindir.

Birdən də baş alıb gedirəm, heç vaxt ayaq basmadığın yerlərə üz tuturam. Bir təsadüfdür, bir qəriblikdir, bir heçlikdir, bir yoxluqdur – bilirəm oralarda da yoxsan. Ayaq izlərinin olmadığı yollar necə gətirər səni ora? Heç adamlar da olmur o yerlərdə, adamlar olmur, mənim ətrafımda heç vaxt adamlar olmur. Bir təsadüfdür, bəlkə oradasan, bəlkə sən də adamsızlıqdasan, bəlkə sən də yoxluqlarda dolaşırsan, bəlkə sənin də ətrafında heçlik dolaşır. Təsadüflərə ümid edirsən heç? Bəlkə sən də bir qəribsən, bir yada çevrilmisən haradasa. Mən buradayam, sən haradasan?

Nə bilim, bir az qəribə öyrəşmişəm, bir az qəribə dözür insan əlsizliyinə. Sənin yox, öz əlsizliyimə. Əli də qalmır adamın, ürək nədir ki, insanı saxlasın. Əlsizliyinin ümidinə qalır, tutur yaxasından hara gəldi çəkir, insan da sakitcə düşüb öz arxasınca gedir, ürəyi düşür ayaqlarının altına, hər adam topasına rast gəldikcə. Bir təsadüfdür, bir ehtimal, bir şübhədir – bəlkə oradasan. Gözləri görməyəndən, ürəyi bilməyəndən sonra əl nə bilsin, hara aparır səni? Məni...

Bəzən də süləngi bir it dadanır adamın canına, hara gəldi ayaq açır. Öz heçliyini duyduqca bu itə çevrilir, ayağı dəyməyən yer qalmır - təngnəfəs göz atır hər künc-bucağa. Utanmasa evlərə də bir-bir baxar, adam-adam, küçəbəküçə gəzər şəhəri.

Həyat, insanın özünü axtarmaq məşğuliyyətidir.

Amma özündən başqa kimsəyə rast gəlmir, şəhərin küçələrində o qədər çoxalır ki, yığışdıra bilmir özünü. Ən çox da heç vaxt ayaqlarının dəymədiyi yerlərə - insansız küçələrə səpilir. Toz dənəcikləri kimi.

Adamın gözləri yığılmır yollardan.

Amma indi yadıma düşür, gedəndə “qayıdacam” deməmişdin axı. Nəyə oxşayır bu sual - “Nə vaxt qayıdacaqsan?”. Bir deyingənlikdirmi bu, ya axtardığın şeyi tapa bilməməyin təlaşı? Əlləri ayaqlarına dolaşır adamın. Nə bilim...

Bəzən ağlıma da gəlmirsən getdiyin yerdən. “Nə vaxt qayıdacaqsan?”, “Nə vaxt qayıdacaqsan?”, “Nə vaxt qayıdacaqsan?”, “Nə vaxt?”, “Qayıdacaqsan?” – deyinirəm beləcə.

Bəzən öz-özümə deyinəndə tamam başqa şeylərdən danışıram, havadan şikayət edirəm, özümdən, adamlardan gileylənirəm. Amma bütün şikayətlər sənə gətirib çıxarır. Nə vaxt qayıdacaqsan? Nə vaxt? Sən heç hər güzgüyə baxanda kimisə xatırlamısan? Mən səni xatırlayıram hər güzgüdə özümə rast gələndə. Amma sənə heç bənzəmirəm, ən çox da səsim bənzəmir. Səssizliyin səsinə daha çox bənzəyir. Elə öz səsimdən bilirəm ki yoxsan – qayıtmayacaqsan. Bir də küçədəki adamların səslərindən...

Bir gün, bəlkə bir gün o adamsız yerlərdə qabağıma çıxsan, soruşsan ki, haralardaydın?

Yenə səs-küy salır pişiklər pəncərənin qabağında. Amma indi elə bil həvəssizdirlər, axır vaxtlar gözlərimə qəribə görünürlər. Sən görmüşdün bu pişikləri? Dadanıblar pəncərəyə, getmək bilmirlər. Sərçələrə çörək qırıntıları atıram, yəqin ona görədir.

Yenə suyu isidib verirəm sərçələrə. Havalar soyuyanda sərçələr üşüməsin deyə, suyu isidib qoyardın pəncərənin qabağına, indi suya yaxın gəlmirlər elə bil. Sərçələr su içirdilər? Onda da bilməzdim, heç vaxt bilməyəcəyəm. Sərçələr suyu necə içirlər?

Hansı gün idi o? O hansı gün idi? Onda nəyi unutmuşdun sən? Geri qayıtmışdın, nəyisə unutmuşdun o gün, sonra gəlməmişdin. Nəyi unutmuşdun o gün? Ağlıma gəlmir, bütün günü bunu düşünürəm. Alatoran xatırlayıram o günü, amma ağlıma gəlmir, düşünürəm, düşünürəm, ağlım da uçub gedir haralarasa, qayıdıb gəlmir, mən də bilmirəm, Heç sən də yoxsan soruşam səndən, bəlkə sən biləsən, hansı gün idi o?

O gün eyvanda siqaret çəkirdim, küçədə bir adam qışqırırdı. Qışqırana da oxşamırdı, elə bir bədənindən ət qoparırdılar, inildəyirdi. Görəsən nə olmuşdu, bilmədim. Siqareti atıb tez otağa qaçdım ki sənə xəbər verim... Sən maraqlıydın axı belə şeylərə.

Həminki küçədir, qoyub getdiyin kimidir. O qaraçı qadın yerində oturub dilənir, yanında balaca bir uşaq. Yağış yağanda yaman dəcəllik edir, gah əlini uzadır yağışa, gah da ayaqlarını, hər dəfə islanır. Qadın da kələm kimidir, alt-üst – əlinə nə keçdi geyinib, əli də insanlara uzanıqlı qalıb.

Göy-göyərti satan yaşlı kişi də öz işi ilə məşğuldur, indi nəvəsini də gətirir özüylə. Əvvəllər eyvanda görəndə əl edərdi, indi bunu da tərgidib. Artıq mən də gözləmirəm.

Ara-sıra uşaq səsləri gəlir küçədən, ağacların yarpaqları tökülüb, amma zibil qutularını götürüblər, indi yayda pis qoxu dolmur otağa. Zibil maşınları gecələr səs salmır, milçəklər uçuşmur fənərlərin işığında.

Mən də, bildiyin kimi...

Bəzən də şəkillərinə baxıram, dəyişmirsən heç vaxt. Nəsə demək istəyirsən elə bil, nəyisə gizlədirsən. Nə idi dilinin altına - xəlvətə çəkdiyin sözlər? Demədin.

Artıq qırğın deyiləm sənə, qəzəbli deyiləm, nifrətim də yoxdur sənə - artıq kimsə deyiləm sənə. Heç kimsə, böyük bir heç. Şəkillərinə baxanda duyuram bunu bəzən, bəzənsə heç nə duymuram. Yarıb keçir baxışlarım gözlərindən o tərəfə. Yuxu aparır belə olanda, sonra şəkillərin qanad açıb uçmağa başlayırlar. Yadındadır? Bir dəfə sənə danışmışdım ha, pəncərəsi günəşə açılan evə, bax ora, arxasınca da mən.

Kiçik bir ev olur, qapısı taxtadan. Uşaq və süd qoxusu bürüyür varlığımı içəri addım atanda. Bir uşaq ağlamağa başlayır balaca bir otaqda. Kimdir o uşaq? Adını qoya bilmirəm, bir səs çağırır pəncərəsi günəşə açılan otaqdan, tanış-yad bir səs. Hə, uşaq artıq ağlamır, mənimlə bərabər o da səsini kəsir bu çağırışa. Səsə qoşulub uçuram otağa, pəncərə açıq olur, amma günəş olmur. Bir qaraltı uçur bulud arxasında gizlənən günəşə sarı. Deyəsən sənsən, gedirsən yenə, amma heç vaxt görə bilmirəm. Uşaq da səsini kəsir onda, bəlkə yatıb, gedib baxıram, amma uşaq da yoxdur. Süd və körpə qoxusu çəkilir evdən, günəşə açılan pəncərələr çırpılır, otaq yoxa çıxır, buludlar yoxa çıxır, bir mən qalıram bu qiyamətin ortasında, mənzil bükülüb qara nöqtələrə çevrilib gözlərimə sancılır. Gözlərimi açıram, mənə baxırsan. Baxırsan, baxırsan, baxırsan, yanına çağırıb əliboş qaytardığın adama gülümsəyirsən şəkildən.

Hər nəysə...