29 Aprel 2021 14:11
9 113
12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto

Uzaq-uzaq keçmişlərdə iki quş vardı. Birinin adı İsaydı, digərininki Musa. Yer üzünə zülmət çökəndə biri evin damında, biri də əncir ağacının çılpaq budağında peyda olardı. Çağırardılar bir-birini adamları yuxu aparanadək. Susardılar sonra...

Bir hekayəsi vardı İsa-Musa quşunun. Anam danışmışdı.

Varmıydı elə bir nağıl, yoxsa anam özündən uydurmuşdu? Bilmirəm. Bəs onlar iki quşmuydu, yoxsa bir? Özü çağırıb, özünə hay verən yalnız bir quş. Nağıl da elə burada bitirdi – biri varmış, biri heç yoxmuş...

Sakitlik dövrüydü, hüzur vardı insanların qəlblərində. Yas düşmüş evin sakitliyi vardı o zamanlar dünyada. Hər kəs özünə aid xəyalların xoşbəxtliyi içində yaşayırdı. Elə hüzurluydu yer üzünün adamları. Bilmirəm, bəlkə də uşaqdıq – bundanı için-için ürəkləri yeyən ağrıları duymazlığımız.

Kim bilir...

Qurbağalar vardı onda. Yer üzünə gecə düşər-düşməz səsləri götürərdi dünyanı bu başından o başınacan. Cırcıramalar, gecə quşları, yarasalar qanad alıb uçardılar Aya sarı. Səmadan ulduzlar yerə səpilərdi sanki. İşıladayan böcəklər səssizcə sayrışardılar yer üzündə. Adlarını bilməzdik onda da, eləcə “işıldaböcək” deyərdik. Qəribə də səsləri vardı. Dilsiz bir nəğməsi olardı onların da – eləcə işıldayardılar səssizcə. Sükut içində...

Pərvanələr də vardı onda. Gecə lampaları ətrafında dövrə vuran balaca, yaşıl kəpənəkciklər – dilsiz aşiqlər.

Hər kəs səsinin yetə bildiyi qədər danışardı hekayəsini. Cırcıramalar - səsləri diş ağrısının sızıltısı kimi yarardı gecənin bağrını orta yerindən. Bircə yarasaların səslərini duymazdıq – yumuşaq qanadları arasında bükülmüş yumruq boyda bir ət parçası kimi düşərdilər gecənin canına, diksindirərdilər hər kəsi. Bəs qurbağalar - varmıydı onların hekayəsi?

O zamanlar susan hər kəsin bir hekayəsi vardı, qurbağalardan başqa. Yüksək səslə qışqıranların hekayəsinin olduğuna inanmazdım onda da, indi də.

Bircə pərvanələr səssizcə danışardılar hekayələrini. Nəğməsi olan, amma oxuya bilməyən aşiqlər...

İsa-Musa quşları – onlar bir-birini səsləyəndə sanki hər kəs susardı, qulaq kəsilərdi hər kəs bu çağırışa.

Adamlar onda torpaqdan daha uzaq, göy üzünə daha yaxındılar. Əzrayıl onları aparmaq üçün qapılarını gec-gec döyərdi.

İnsanlar məsumdular. Bu səbəbdən ölümsüz və xoşbəxtdilər. Amma indi başlarına nə gəlir-gəlsin, bunlar insanları məsum etmir. O zamanlarsa adamlar suallar qarşısında qalmamışdılar. Taleyin imtahanına girməyən hər kəsin üzü ağdı.

İsa-Musa quşlarının tənbəl, ümidsiz, amma inadkar çağırışı hər kəsi hüdudsuz azadlığa səsləyirdi. Yerdən göy üzünədək uzanan bu hüdudsuz azadlıqdan hər kəs zövq alırdı. Onda adamları təəccüblədirmək mümkün idi. Çünki tale kimsəni pis adam olanadək sınamamışdı. Hər kəs İsa-Musa quşunun nağılına inanacaq qədər məsumdu. Dünya süd dənizində üzən gəmiydi onda.

Uzaq-uzaq keçmişlər idi...

Sonra adamlar sınanmağa başladılar, əzablara düçar oldular. Artıq onları təəccübləndirmək mümkün olmadı. Onda həyəcanlar sevgidəndi, bundan zövq alırdılar. Sonra bu həyəcanlar qorxudan gəlməyə başladı və adamları adamlar duyğularını sonadək qoruya bilmədilər.

Bəlkə də, adam öz duyğularının himayədarı olması üçün reallıqla hesablaşmamalıdır. İnsan belə bir etirazçı olduğu günlərdən birində bir köşəyə çəkilib dəfedilməz və mücərrəd duyğuların hakimiyyəti altında başını boğucu xatirələrin kəndirinə uzadır. Xəstəhal diqqətlə olub-bitənlərə, uzaq-uzaq keçmişlərə boylanır. Azadlıq haqda xəyallar qura bilməyən ümidsiz məhbus kimi...

Əslində, ümidsizlik və yorğunluğun ətaləti insanı xəyalpərəstə çevirir, keçmişə çağırır. Boylanır, təkrar-təkrar baxır, bir daha boylanır. Keçmişə baxır, sanki görə biləcək. Amma indi düşünürəm ki, bəlkə də onda nə İsa vardı, nə Musa. Bəlkə də bu, mücərrəd duyğulardan gələn bir səs – quraq yalnızlığın bağrından qopan bir çığırtıydı. Yəni, elə onda da indiki kimiydi – müticəsinə uydurdurduqlarımıza inanırdıq.


Müəllif: Mənsur Rəğbətoğlu