6 Mart 20:48
2 946
12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto

Şimal Buzlu okeanında proqnozlaşdırılan onilliklərdən tez – yaxın illərdə dəniz buzları tamamilə əriyə bilər.

Teleqraf.com xəbər verir ki, ABŞ-nin Kolorado Universitetinin tədqiqatçıları iqlim dəyişikliyinin planetin Şimalındakı dəniz buzlarının gələcəyinə təsirini araşdırıblar.

Tədqiqatçılara görə, dəniz buzlarının yoxa çıxmasının əsas səbəbi atmosferə buraxılan istixana qazlarıdır. Bununla belə, buz örtüyünün itirilməsi okeanın Günəş işığından daha çox istiliyi udmasına imkan verən əks əlaqə dövrəsi yaradır və Arktika buzlarının daha da istiləşməsi və əriməsinə səbəb olur. Ancaq bu, okeanın buz örtüyünün sahəsinin 386 000 kvadrat mildən az olduğu şərtlərinə istinad etdikdə, Arktikada ümumiyyətlə buzun olmayacağı anlamına gəlmir.

Müqayisə üçün qeyd edək ki, son illərlə müqayisədə ötən ilin sentyabrında Şimal Buzlu okeanında minimum dəniz buzunun həcmi təxminən 1 274 000 kvadrat mil təşkil edib, bu, ABŞ ərazisinin təxminən üçdə biri qədərdir.

Tədqiqat zamanı komanda dəniz buz örtüyünün gələcəkdə gündəlik necə dəyişəcəyini öyrənmək üçün əvvəlki tədqiqatlara da müraciət edib. Əgər buz örtüyü əvvəlki tədqiqatlarda olduğu kimi aylıq yox, gündəlik hesablansaydı, ilk buzsuz günün əvvəllər proqnozlaşdırılandan orta hesabla 4 il əvvəl olmalıydı. Bununla belə, elm adamları bunun proqnozlaşdırılandan daha tez - 18 il daha tez baş verəcəyini təxmin edirlər.

Komanda Şimal Buzlu okeanının avqustun sonu - sentyabrın əvvəli, ya bu onillik, ya da növbəti ildə ilk dəfə buzsuz olacağını proqnozlaşdırır. Buzsuz dövrün yalnız avqust və oktyabr ayları arasında baş verməsi gözlənilir. Bununla belə, emissiyalar artarsa, əsrin sonuna qədər Arktika ildə 9 aya qədər buzsuz qala bilər.

“Bu, Arktikanı tamamilə fərqli bir yerə çevirəcək: ağ yay Arktikasından mavi Arktikaya”, - tədqiqatçılar deyirlər.


Müəllif: Mənsur Rəğbətoğlu