20:45
500
12 Punto 14 Punto 16 Punto 18 Punto

HƏMAS lideri Yəhya Sinvanın ölümü İran və onun Yaxın Şərqdəki “müqavimət oxuna” ciddi zərbədir. Tehran uzun illərdir HƏMAS-ı dəstəkləyir. Sinvar rəhbərliyi ələ keçirəndə bu, İran üçün əsas oyun dəyişikliyi olmuşdu.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bu barədə “Yerusəlim Post” yazır.

Nəşr bildirir ki, İran iplərini Sinvarın saxladığı HƏMAS-a böyük sərmayə yatırmışdı.

YP-nin fikrincə, HƏMAS-ın öldürülən lideri İranın regional planlarının əsas icraçılarından biri idi:

“İranın son dövrlərdə aldığı zərbələrə baxmaq vacibdir. Sinvar və Nəsrullahı itirdi. Bunlar İsrailə zərər verən iki güclü qrupun əsas fiqurları idi. İl ərzində Tehran özünü qalib hiss edirdi. Çünki 1000 israilli öldürülmüş, İsrailin şimal bölgəsi (Livanla sərhəd) boşaldılmışdı. Aprel-oktyabr aylarında dron və uzaqmənzilli ballistik raketlərlə birbaşa hücumlar həyata keçirdi. İraqdakı yaraqlılar da İsraili PUA-larla hədəfə alırlar. Husilər Qırmızı dənizdə təxribat törədirlər, hətta Təl-Əvivə dron atdılar.

İran üçün İsrailə ən yaxın piyada HƏMAS idi. “İslami Cihad” (Fələstin) daha kiçik proksi qrupdur. HƏMAS isə güclüdür, İranın regional planlarının açarıdır. Məhz HƏMAS İranın İsraili məğlub edəcəyinə və (Fələstinlə İsrail arasında) ikitərəfli həll planını qəbul etdirəcəyinə ümid edirdi.

İndi Sinvar ölüb, İran yenidən düşünməli olacaq. Qətər də HƏMAS-ı dəstəkləyir və Sinvara pul ödəyirdi. Qətər vasitəsilə Tehran ümid edirdi ki, ABŞ-a İsraili atəşkəsə təzyiq etmək üçün təsir edə bilərlər. Doha Qəzzada HƏMAS və Sinvarı qorumaq üçün atəşkəs əldə etməyə çalışmışdı. Amma İsrail HƏMAS liderlərini sıradan çıxararaq vəziyyəti dəyişdi. İsmayıl Haniyə və Salah əl-Aruri öldürüldü. Mərvan İsa və Məhəmməd Dyef öldürüldü.

HƏMAS-ın çox az lideri var, əksəriyyəti Dohada yaşayır. İndi ABŞ-ın HƏMAS-a ev sahibliyi etməyi dayandırmaq üçün Qətərə təzyiq göstərəcəyi vaxtdır. İran indi geri qalır. Livanda məğlub ola, evdə rüsvayçılıqla üzləşə bilər. Sinvarın ölümü İranın İsrailə qarşı çoxcəbhəli müharibəsində digər dominoların düşməsinə səbəb ola bilər.

İsrail indi öz kartlarını oynamalıdır. Onun bu regional şahmat taxtasını yenidən hazırlamaq şansı var. İranın şahmat taxtasındakı piyadası Sinvarın çıxarılması vacib gediş oldu. İndi bu oyunda İranın “kral”ına atəş açmaq və rejimin özünə zərbə vurmaq vaxtıdır”.


Müəllif: Mənsur Rəğbətoğlu

Oxşar xəbərlər