“Uşaq pulunun bərpa edilməsi…” – Ekspert

“Uşaq pulu ilə bağlı müzakirələr gündəmin vacib xəbərlərindən olaraq qalır. Rəsmi açıqlamalarda isə daha çox sosial qayğısı olanlara birbaşa ödənişin həyata keçirilməsi vacib hesab olunur. Lakin bu sahədə fərqli ölkələrin təcrübəsini öyrəndiyimiz üçün Azərbaycanda İtaliya modelinin tətbiqini daha məqəsədəuyğun hesab edirik”.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bunu iqtisadçı Vüqar Bayramov deyib.

Ekspertin sözlərinə görə, bəzi ölkələrdə uşaq pulunun məbləği ailənin gəlir səviyyəsinə uyğunlaşdırılır:

“Məsələn, İtaliyada illik gəliri 11 422 avroyadək olan ailələrə hər uşağa görə ayda 250 avo ödənilir. Ailənin gəliri artdıqca uşaq pulu məbləği dəyişir.

İtaliyada qanunla müəyyənləşdirilmiş həddən az gəliri olanlara uşaq pulu verilir ki, bu da onların sosial təminatının gücləndirilməsi baxımdan vacibdir.

Aydındır ki, Azərbaycanda 4 min manat aylıq gəliri olan üçün 100 manat uşaq pulu ciddi rəqəm hesab olunmaya bilər, amma 400 manat qazanan ailə üçün bu əhəmiyyətli dəstəkdir. Yəni, imkanlı ailənin uşaq puluna ciddi ehtiyacının olmaması az gəlirli ailələrin bu imkandan faydalanmasına əngəl yaratmamalıdır.

Bu baxımdan, İtaliya modelində olduğu üçün gəliri az ailələrin uşaqların sayına görə uşaq pulu alması daha məqsədəuyğn hesab oluna bilər.

Bunun üçün Azərbaycanda gəlirlərin deklarasıya haqqında qanunun qəbul edilməsinə ehtiyac var. Kimin varlı və kimin kasıb olduğunu müəyyənləşdirmək üçün dövlət qulluqçuları daxil olmaqla hamının gəlirlərini bəyan etməsi vacibdir. Bu, həm də şəffaflığın gücləndirilməsi baxımdan da çox vacibdir. Bu zaman artıq sosial qayğıya və ya uşaq pulunu ehtiyacı olan ailəlıri müəyyənləşdirmısi mümkündür”.

Vüqar Bayramov qeyd edib ki, ikinci mərhələdə isə az gəliri olan ailələrə uşaqların sayına uyğun olaraq uşaq pulu formasında birbaşa ödəniş mümkündür:

“Bu həmin ailələrin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi baxımdan vacib hesab oluna bilər. Bu baxımdan, uşaq pulunun bərpasında İtaliya modelinin tətbiq edilməsi həm ailələrin gəlirlərinin müəyyənləşdirilməsinə, həm da gəliri az olan ailələrin uşaq pulundan faydalanmasına imkan verəcək. Qeyd edək ki, bu mexanizm ünvanlı sosial yardımla eyni deyil və birbaşa uşaq sayına hesablanmış modeldir.

Hesablamalara görə, bu modelin tətbiq edilməsi ildə 800 milyon manata yaxın xərc tələb edəcək. Bu büdcə üçün ciddi maliyyə yükü yaratmamaqla istehlak bazarında qiymət tarazlığını da pozmayacaq”.