Dünya neft bazarında yeni oyunlar və qiymət… – Neft psixoloji həddi keçdi

OPEK və bu təşkilata üzv olmayan ölkələrin son birgə toplantısında hasilatın artırılması ilə bağlı qərarın qəbul edilməməsinə qlobal neft bazarı qısa zamanda reaksiya verdi. Brent markalı neftin bir barelinin dünya bazar qiyməti 2015-ci ildən sonra ilk dəfə 80 dollarlıq psixoloji həddi keçib.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bunu iqtisadçı Vüqar Bayramov deyib.

Onun sözlərinə görə, bu, Azərbaycan neftinin hər barelinin 80 dollardan daha baha satılması deməkdir: “Bir tərəfdən OPEK+ razılıq əldə edə bilmədi, digər tərəfdən isə ABŞ-ın İrana tətbiq etdiyi sanksiayalar qobal təklifin gündəlik 1.1 milyon barel azalmasına səbəb oldu. Bu isə tələb və təklif arasında fərqin genişlənməsinə və nəticədə neftin dünya bazar qiymətində artımlara gətirib çıxarmaqdadır.

OPEK-in son toplantasından sonra JP Morgan Brent markalı neftin hər barelinin qiymətinin yaxın zamanlarda 90 dollara çatacağını proqnozlaşdırıb. Digər tərəfdən, dünya üzrə ümumi iqtisadi tempinin bir müddət öncə azaldılmasına rəğmın neftə tələbin artması müşahidə edilməkdədir. Xüsusən, Çin və Hindistanda neftə tələbin artması qeydə alınır.

Növbəti 20 ildə isə neftə olan tələbin gündəlik 14.5 milyon barel artacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da 2040-ci ildə gündəlik 111.7 milyon barel istehlak deməkdir”.

Vüqar Bayramov bildirib ki, ABŞ Prezidenti Donald Trampın tvitləri də artıq neft bazara təsir göstərmir: “Əslində bu tvtlərdə məqsəd qiymət azalmalarına nail olmaqdan çox Birləşmiş Ştatlar Administrasiyasının yüksək qiymətlərdən heç də məmun olmadığını nümayiş etdirməkir. ABŞ neftin qiymətinin stabilləşdirilməsi üçün tvitlərdən başqa real heç bir addım atmaqda maraqlı görsənmir.

Sanksiyalara məruz qalan İran isə OPEK toplantısından öncə yeni razılaşmaya imkan verilməyəcəyini bəyan etdi və buna da nail ola bildi. 300 milyard barreldən çox neft ehtiyatları ilə dünyada ən zəngil neft rezervinə malik olan Venesualada isə iqtisadi böhran neft sektorunu da bürəməkdədir.

ABŞ-ın mesajlarına dəstək olan Səudiyyə Ərəbistanı bu ilin dekabr ayında keçiriləcək OPEK-in növbəti toplantısında hasilatın artırılması ilə bağlı qərar qəbul etməyə çalışır.

Azərbaycanın gündəlik neft ixracatın 641 min barrel olduğunu nəzərə aldıqda qiymətin 10 dollar atması konsursium daxil olmaqla ölkə üçün 6 milyon 410 min dollar gündəlik gəlir deməkdir. Bu vəsaitdən xərc çıxalandan sonra qalan mənfəətin 75 faizi ölkəmizə çatır. Göründüyü kimi, neftin dünya bazar qiymətindəki artımlar Azərbaycan üçün əlavə valyuta daxil olmaları deməkdir”.

Ekspert qeyd edib ki, bu ilin noyabr ayı neft bazarı üçün əhəmiyyətli olacaq: “Həmin ay ABŞ-da aralıq seçkilər keçirilir və bu seçimin nəticəsi hətta Ağ Evdə belə dəyişikliklərə səbəb ola bolər. Digər tərəfdən, ABŞ noyabradək İrandan neft idxalını dayandırmayanlara sanksiya tətbiq etməyi planlaşdırır. Göründüyü kimi, dünya neft bazarında qlobal oyun qaydalarına yenidən dəyişikliklər edilir”.