Əfv Məsələləri Komissiyasının üzvü, “Konstitusiya” Araşdırmalar Fondunun prezidenti Əliməmməd Nuriyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Əfv Məsələləri Komissiyasının bu gün və dünən keçirilən iclasları ilə bağlı Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb:
- Əfv Məsələləri Komissiyasının son iclaslarında aparılan müzakirələr barədə məlumat verməyinizi istərdik...
- İclas Əfv Məsələləri Komissiyasının əsasnaməsinə uyğun olaraq, Komissiyanın sədri, Prezident Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyev tərəfindən çağırıldı. Katiblik daxil olan məlumatlarla bağlı arayışlar hazırlayıb təqdim edir və Komissiyanın sədri, hörmətli akademik Ramiz Mehdiyevin təşəbbüsü ilə isə iclas çağırılır. Dünənki iclasda Əfv Məsələləri Komissiyasına daxil olan müraciətlərlə bağlı arayışlar dinlənildi və müzakirələr oldu. Müzakirələr nəticəsində Komissiyasının üzvləri ayrı-ayrı məsələlərlə bağlı öz münasibətlərini bildirdilər. Əfv Komissiyası məhkumlar və onların nümayəndələrindən daxil olan ayrı-ayrı müraciətlərə, baxıb onunla bağlı rəy hazırlayır və cənab prezidentə təqdim edir. Artıq kimin əfv olunub-olunmaması Azərbaycan Prezidentinin müstəsna konstitusion səlahiyyətlərinə aiddir. Əfv Komissiyasının işi rəyin hazırlanması ilə əlaqədardır, bir sözlə, köməkçi funksiyadır. Əfv Komissiyası hər bir müraciəti diqqətlə araşdırır və müvafiq rəy hazırlamaqla bağlı qərarlar qəbul edir.
- Novruz bayramı ərəfəsində əfv sərəncamı olacaqmı?
- Bir daha bəyan etmək istərdim ki, əfv hüququ prezidentin müstəsna səlahiyyətinə aiddir. Əlbəttə ki, Əfv Məsələləri Komissiyasının üzvləri konkret olaraq söyləyə bilməz ki, əfv sərəncamı nə zaman veriləcək. Amma praktikaya nəzər salsaq görərik ki, hər zaman cənab prezident tərəfindən müxtəlif tarixi hadisələr günü, bayram ərəfəsində bir qayda olaraq əfv sərəncamları imzalanır. Novruz bayramı bizim ən mühüm milli bayramlarımızdan biridir və ötən il yadımdadır ki, cənab prezident tərəfindən əfv sərəncamı imzalandı. Bu il əfv sərəncamının imzalanıb-imzalanmayacağı ölkə başçısının iradəsindən asılı məsələdir.
- Siyasi mənsubiyyəti olanlar arasında əfv üçün müraciət edənlər varmı?
- Əfv Komissiyasının belə problemi yoxdur ki, məhkumun siyasi baxışları var, yoxsa yoxdur və ya hansı əmələ görə cinayət edib. Komissiyaya daxil olan bütün müraciətlərə fərq qoyulmadan, ayrı-seçkilik etmədən baxılır, hamıya eyni münasibət və yanaşma tətbiq edilir. Ayrı-ayrı şəxslərlə bağlı müsbət və mənfi rəy ola bilər. Amma burada məhkumun əqidəsi nəzərə alınmır. Söhbət şəxsin etdiyi əmələ münasibətdən və əməlin nəticəsinə uyğun həmin şəxsin davranışından gedir. İstənilən məhkum müraciət etdikdə hər şeydən əvvəl onun törətdiyi cinayətin xarakteri öyrənilir. O, cinayətin təhlükəlilik səviyyəsi, cəzanın bitməsinə qədər qalan müddət, məhkumun cəzaçəkmə müəssisəsindəki davranışı, islaha meyli olub-olmaması, səhhəti və ailə vəziyyəti araşdırılır. Digər mühüm məsələ zərərçəkmişin mövqeyinin nəzərə alınmasıdır. Çoxsaylı kriteriyalara uyğun kompleks qiymətləndirilmə aparılır. Əfv Komissiyasının üzvləri təcrübəli insanlardır. Rəsmi dövlət orqanlarının nümayəndələri də təmsil olunur. Baş prokurorun şəxsən özü, Ali Məhkəmənin sədri iclaslarda iştirak edir. Komissiya ədliyyə naziri, Prezident Administrasiyasının Hüquq mühafizə orqanları ilə iş şöbəsinin müdiri, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəisi, Daxili İşlər naziri, Milli Məclisin deputatları, ictimaiyyət nümayəndələri, yazıçılar, pedaqoqları, bir sözlə, cəmiyyətin bütün kəsimlərini əhatə edir. Hörmətli şeyximiz də komissiyanın üzvüdür. Komissiyanın əsasnaməsinə görə, məhkumların müraciəti ilə bağlı Ali Məhkəmənin və baş prokurorluğun, cəzaçəkmə müəssisəsinin rəyi alınır. Kimlərin müraciət etdiyinə gəlincə, nə etik qaydalara əsasən, nə də əsasnamədə qarşımıza qoyulan vəzifələrdə və bütövlükdə müzakirələrin indiki mərhələsində müraciətlərlə bağlı konkret adların çəkilməsi düzgün olmazdı. Fərdi məlumatlar yalnız o zaman açıqlana bilər ki, prezidentin sərəncamında adlar çəkilsin. Müzakirələrdə söylədiyimiz fikir və rəylərlə bağlı detallar işgüzar və rəsmi müzakirələrin ruhuna ziddir. Ona görə ki, bizim rəyimiz son nəticə deyil. Əfv sərəncamı birbaşa dövlət başçısının səlahiyyətinə aid məsələdir. Kimin müraciət etdiyini deməklə etik qaydaları pozmuş olaram.
Nərgiz