130 minlik rus ordusuna ağır zərbə vurmuşuq, 9 maya qədər isə... - Müsahibə
Ukrayna müdafiə nazirinin müavini Anna Malyar N.V Radiostansiyasına müharibə və real durum mövzusunda müsahibə verib.
Teleqraf.com müsahibənin maraqlı olduğunu nəzərə alaraq oxuculara təqdim edir:
- Bu gün ölkənin şərqində və cənubunda hərbi vəziyyət nə dərəcədə ağırdır və yaxın günlərdə ölkəni nə gözləyir?
-Şərqdə və cənubda vəziyyət ağırdır. Rus ordusu Kiyevi ələ keçirə və bütün ölkə üzərində nəzarəti bərqərar edə bilməyəndən sonra, bütün səylərini şərq və cənubda cəmləşdirib. İndi orada hücum əməliyyatları aparır, bizim birləşmiş qüvvələrimizi mühasirəyə almağa çalışırlar. Ancaq hələ ki, uğur qazana bilmirlər, çünki Ukrayna silahlı qüvvələri çox sərt cavab verir. Bununla belə, bizi çətin və uzun mübarizə gözləyir.
Deyə bilərəm ki, indi ruslar taktikanı dəyişir. Onlar əvvəldən Kiyevi tez tutmağı planlaşdıranda Silahlı Qüvvələrimiz tərəfindən darmadağın edilmiş elit hərbi hissələrini bura atdılar. O zaman əvvəlcədən plan və strategiya hazırlayıblar. İndi vəziyyətə uyğun hərəkət edir, taktikamızı öyrənib təhlil edir, zəif tərəflərimizi axtarırlar. Bu müharibədə ruslar hələ də şəxsi heyət və silah-sursat baxımından üstünlüyə malikdirlər, amma biz əvvəldən strategiyalarda, hərbi hazırlıq səviyyəsində və intellektual yanaşmada üstün idik. Ona görə də düşmənin daha çox itkisi var, əslində bu, yüksək hərbi komandanlığımızın xidmətidir.
Digər tərəfdən, düşməni kiçik hesab etməməliyik, çünki güclüdür. İndi dediyim kimi, fərqli taktika görürük, bizə uyğunlaşıblar, oxşar şəkildə hərəkət edirlər. Bu yaxınlarda şərqdə bir çox sahə qərargahlarında olmuşam. Deyə bilərəm ki, ruslar daha diqqətli olublar, müəyyən addımlar planlaşdırmağa başlayıblar. Ona görə də indi müharibə ilk dövrlərdən bir qədər fərqlidir.
- Rusiyanın Moldovaya hücum ehtimalına dair çoxlu proqnozlar var. Ukrayna Dnestryanıda hərbi əməliyyatların inkişafına hazırdırmı və bunun başvermə ehtimalı nə dərəcədə yüksəkdir?
- Biz Rusiyanın Ukrayna ərazisindəki hədəfləri necə vurduğunu təhlil etdik və belə qənaətə gəldik ki, onlar Ukraynanı irəliləmək üçün tramplin kimi görürlər. Bəli, biz böyük hədəfik, amma ara hədəfik. Krım və Donbas ərazilərini necə ələ keçirdikləri ilə müqayisədə oradakı infrastrukturu – məktəbləri, uşaq bağçalarını, müəssisələri qoruyub saxlayıblar və bundan istifadə etməkdə davam edirlər. İndi Ukrayna şəhərlərini yerlə-yeksan edirlər. Onları Ukraynanın infrastrukturu maraqlandırmır. Biz onların hərbi infrastrukturumuzu necə məhv etdiklərini görürük, təfərrüatları açıqlaya bilmərəm, onlar irəliləmək üçün bu ərazidən istifadə etməyi planlaşdırırlar.
Qərb tərəfdaşlarımıza daim dediyimiz kimi, bütün postsovet məkanına risk zonası kimi baxmaq olar. Putin Belarus ərazisindən Ukraynaya qarşı təcavüz etmək üçün istifadə edir, böyük ehtimalla Moldova üçün də belə bir plan var. Üstəlik, biz hazırda Tiraspol aerodromunun təyyarələrin qəbulu üçün hazırlığını qeydə alırıq və onu da bilirik ki, hazırda Moldovanın Dnestryanı bölgəsində yerləşən Rusiya qoşunları tam döyüş hazırlığına gətirilib. Bütün ssenarilər mümkündür və biz onlara hazırlaşırıq.
- Deyirsiniz ki, Rus ordusu Ukraynada misli görünməmiş itkilər verib. Rusiya 120-130 minlik ordu ilə fəaliyyət göstərir ki, bu da uğurlu irəliləyiş üçün nisbətən kiçik rəqəmdir. Hərbi ekspertlər ümumilikdə Ukraynanın qələbə şansları ilə bağlı müsbət proqnozlar verirlər, lakin Müdafiə Nazirliyi hələ də ehtiyatlı davranır və uzun müharibədən danışır. Niyə?
- Biz indi müharibə ilə bağlı bütün məlumatları Baş Qərargahla əlaqələndiririk, istənilən məlumat hərbi əməliyyatın bir hissəsidir. Proqnozlarında təmkinli olan Baş Qərargahdır, çünki müharibənin qaynar mərhələsi gedir. Mən bunu mürəkkəb əməliyyat zamanı cərrahdan xəstə ilə bağlı sağalma proqnozunu soruşduğumuz vəziyyətlə müqayisə edə bilərəm. Təbii ki, o, öz qabiliyyətlərinə arxayındır, amma əvvəlcədən danışmayacaq. Ordumuz arxayındır, amma birmənalı proqnoz vermək düzgün deyil. İkincisi, Rusiyanın bura gəlməsinin miqyası göstərir ki, onlar hazırlaşırdılar və dayanmaq fikrində deyillər. Bu, həm danışıqlar prosesindən, həm də heç bir hərbi məqsədəuyğunluq olmadan dinc Ukrayna şəhərlərini atəşə tutmalarından aydın görünür. Bu o deməkdir ki, onlar uzun müddət mübarizə aparmağa hazırdırlar, tapşırıqlarından geri çəkilməyəcəklər və sürətli qələbələr olmayacaq. Bəli, indi Qərb tərəfdaşlarımız bizi yaxşı silahlarla təmin edirlər, lakin bu prosesin də öz ətaləti var, hər şey bir anda baş vermir.
Baxmayaraq ki, məni bəzən bədbin məlumat verməkdə ittiham edirlər, əslində bizim qələbələrimizin qiyməti çox bahadır və bu, ilk növbədə, hərbçilərimizin və ali hərbi komandanlığın peşəkarlığı ilə bağlıdır. İnsanlar tez-tez bizdən soruşurlar ki, niyə ruslar müəyyən rayonlara girib, şəhərləri müvəqqəti işğal edib, bizi bombalayıblar. Düşmənin qüvvəmizdən 15 dəfə çox olduğu vəziyyətlərimiz olub. Silahlı qüvvələrimiz belə vəziyyətlərdə müəyyən uğurlar əldə edib, lakin hələlik heç də hamısı uğurlu olmayıb. Ona görə də müəyyən ərazilər müvəqqəti işğal olunub, amma biz onları geri qaytaracağıq.
- Bu gün Rusiya ordusunun vəziyyətini necə qiymətləndirmək olar, doğrudanmı qondarma separatçıların nəzarətində olan Luqanskda səfərbər olanlar Ukraynaya qarşı döyüşlərdə iştirak edirlər?
- Rusiya qoşunları ilk növbədə öz itkilərinin sayına görə ruhdan düşürlər və biz bu məlumatın mümkün qədər ruslara çatdırılması üçün hər şeyi etdik. İkinci məqam isə öz qurbanlarına qarşı dəhşətli rəftardır, öldürülən əsgərlərini belə aparmırlar. Bu, bizim üçün problemdir, çünki bəzi ərazilərdə ekoloji fəlakətdir, hələ də müəyyən bioloji proseslərin getdiyi çox sayda cəsəd var. Nə toplaya bilmişiksə, biz beynəlxalq hüquq normalarına uyğun olaraq lazımi qaydada sənədləşdirir, saxlayırıq və götürməyi xahiş edirik. Onları aparmırlar, üstəlik, panikaya düşməmək və ola bilsin ki, maddi yardım ödəməmək üçün bu məlumatı qurbanların yaxınlarından gizlədirlər. Biz öz mənbələrimizdən bilirik ki, bu gün onların həm çağırış, həm də səfərbərlik məsələsində ciddi problemi var, planlarının yarısını belə yerinə yetirə bilmirlər, Rusiyada və işğal olunmuş ərazilərdə insanlar gizlənib bu səfərbərlikdən yayınırlar.
Separatçıların nəzarətində olan ərazilərimizə gəlincə, iki qrup əsgər var. Birincilər səkkiz ildir mübarizə aparırlar və indi peşəkar şəkildə döyüşə bilirlər. İkinci qrup əslində yenicə səfərbər olunur, onların sayı 20 minə yaxını var, onlar da döyüşə atılırlar. Və biz başa düşməliyik ki, bu illər ərzində orada qeyri-qanuni silahlı dəstə yaradılıb və bu insanlar hətta təcrübəsiz də Ukraynaya qarşı vuruşurlar. Belə şeylər təkcə hərbçilərə deyil, həm də hər bir ukraynalıya əziyyət verir, çünki onlar Ukrayna pasportu olan insanlardır və bu, bizim faciəmizdir.
- ABŞ və Avropa ölkələri koordinasiyalı şəkildə Ukraynaya silah tədarük etməyə başlayıb. Ukrayna yaxın gələcəkdə konkret olaraq nə alacaq və hansı ehtiyaclar hələ də ödənilmir?
Bizim Müdafiə Nazirliyinin Qərb ölkələrinin nazirləri ilə birgə gördüyü çox böyük iş var. Bu gün Ali Baş Komandanımızın bu silahların istifadəsi, bizim bugünkü tələbatımız, hazırlığımızla bağlı digər ölkələrin Ali Baş Komandanları ilə birbaşa müzakirələri olur.
Eyni zamanda, bizim hələ də 40 km-dən çox mənzilli reaktiv yaylım atəşi sistemlərinə, gəmi əleyhinə raketlərə, tanklara, zirehli texnikalara, həmçinin 155 mm-lik artilleriyaya və təyyarələrə ehtiyacımız var. Amma biz tədbirlər və təchizat haqqında mümkün qədər az danışmağa çalışırıq. Çünki müharibənin ilk günlərindən ruslar artıq bizə bir neçə silah tədarükünü dayandırıblar. Onlar təcrübəli “KQB”çilərdir, hər yerdə öz agentlləri var və müxtəlif ölkələrin parlamentlərində Qərbin orta ranqlı məmurları, onlara sadiq siyasi partiyalar səviyyəsində kifayət qədər incə işləyirlər.
Qərb hökumətləri Rusiyanı dəstəkləmir, lakin Rusiya münasibətlərinə inteqrasiya olunmuş zəncirdə bir nəfər varsa, bu, artıq problem ola bilər.
Bir neçə dəfə ruslar Ukraynaya yardım tranzitini də pozdublar, məlum səbəblərə görə bu, əsasən yerüstü tranzitlə bağlıdır. Əgər tranzit bir neçə ölkədə baş verirsə, onu ləngitməyə və ya ümumiyyətlə mümkünsüz etməyə çalışırlar. Çünki silah tranziti həm yüksək səviyyəli icazələr, həm də xüsusi protokollar tələb edən çox spesifik bir istiqamətdir. Elə buna görə də beynəlxalq texniki yardımla bağlı məlumatların açıqlanmasına görə cinayət məsuliyyəti belə tətbiq edilib.
Ona görə də biz bəyanatlarımızda ehtiyatlıyıq, bircə onu deyə bilərəm ki, tədbir Ukraynaya silah tədarükü ilə bağlı strategiyasını kökündən dəyişib.
- Qərbdən alınan silah və digər malların cəbhəyə çatdırılmasında logistika problemi, eyni zamanda orduya hərbi və humanitar yardımların çatdırılması ilə bağlı korrupsiya faktları varmı?
- Biz nəinki rəsmi kanallarla problemlərimizi çatdırırıq, eyni zamanda çox güclü informasiya kampaniyaları aparırıq ki, Qərb cəmiyyəti başa düşsün ki, Ukraynanı silahlandırmasaq, Putin daha da irəli gedəcək. Bizim humanitar yardımların yoxa çıxması və ya hardasa o qədər də boşaldılmaması ilə bağlı mətnlər, videolar yaradırlar. Təbii ki, maddi-texniki problemlərimiz var, ümumiyyətlə problemin olmaması kimi vəziyyət yoxdur. Amma eşidirsinizsə ki, bəzi silahlar cəbhəyə çatmır, bunlar sadəcə uydurmadır, çünki silahlar sadəcə olaraq səhv gedə bilməz, çünki bizdə və tərəfdaşlarımızda logistikaya nəzarət və nəzarətin aydın sistemi var. ABŞ-dan bu sistem ilk günlərdən quraşdırılıb. Əgər əvvəlki ilə nə baş verdiyini dəqiq və tam başa düşə bilməsək Dövlət Departamentindən və ya Konqresdən bununla bağlı heç bir iddia və ya sualımız olmasa, onlar bizə növbəti silah partiyasını verə bilməzlər.
- Bu gün ukraynalı əsirlərin mübadiləsi prosesi necə görünür? Onlar hansı şərtlərlə saxlanılır, Rusiya əsirlərin dəyişdirilməsinə gedirmi?
- Rusiya bundan çəkinir, 2014-cü illə müqayisədə vəziyyət dəyişib. Bizim üçün mübadilə siyahılarının olması çox çətindir, bircə onu deyə bilərəm ki, biz prosesi Cenevrə Konvensiyalarının tələblərinə uyğun olaraq tam formalaşdırmışıq. Bu gün bizim şəffaf mübadilələrimiz var və bizim vasitəçimiz var - Qırmızı Xaç, bütün siyahılar onlardan keçir, biz bu siyahıları birbaşa Rusiya ilə mübadilə etmirik.
Qırmızı Xaç dünyada tanınır və hörmət edilir. Amma ruslar bu prosesə hər cür mane olur, çox çətindir. Biz öz tərəfimizdən əsirlərin beynəlxalq standartlara uyğun saxlanması prosesini tam təmin edirik, lakin Rusiya bunu etmir. Əsirlərimiz elə vəziyyətdə qayıdırlar ki, sonradan hərbi hospitallarımızda reabilitasiya olunurlar, xalqımızla beynəlxalq hüquqa zidd rəftar edilir və biz bütün bunları mütləq sənədləşdiririk.
- Rusiyada mayın 9-da nə gözləyirsiniz?
- Mayın 9-da Kiyevdə parad keçirmək planları var idi, biz artıq belə planları pozmuşuq və düşünürəm ki, mayın 9-da müəyyən ərazilərdə Rusiya ordusunu daha da məyus edəcəyik. Biz öz mövqeyimizdə dayanırıq.
