44 günlük savaşın gizlinləri: Ermənistanın ən böyük səhvi…

“44 günlük müharibə ilk növbədə uzun illər imitasiya olunan sülh danışıqlarının səmərəsizliyinin nəticəsi idi. Daha dəqiq desək, vasitəçilər faktiki olaraq sülhə nail olmaq prosesini sabotaj edirdilər və düşünürdülər ki, müəyyən müddətdən sonra Azərbaycanda Qarabağı görməyən nəsil önə çıxacaq və bu nəsil torpaqların işğaldan azad olunmasını prioritet seçməyəcək”.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bunu politoloq Ərəstun Oruclu deyib.

Ekspert qeyd edib ki, Ermənistana simpatiya göstərən vasitəçilər - ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri sülh danışıqları dövründə işğalçı ilə işğala məruz qalanı eyni statusda görür, onları işğalın deyil, uydurulmuş münaqişənin bərabər tərəfləri kimi təqdim edirdilər:

“Gürcüstan və Ukraynanın ərazi bütövlüyü məsələsində prinsipial mövqe ortaya qoyan beynəlxalq qurumlar və təşkilatlar Azərbaycana gəldikdə yalnız sözdə ölkənin ərazi bütövlüyünü tanıdıqlarını bəyan edir, amma həmin ərazi bütövlüyünü pozan Ermənistana qarşı heç bir addım atmırdılar. Azərbaycana yönəlik belə diskriminasiya siyasəti heç bir halda sülhə xidmət etmirdi və edə də bilməzdi. Əksinə, bu cür yanaşma faktiki işğalçı Ermənistanı ruhlandırmaq idi. Amma ikili standart siyasəti bununla da bitmirdi. İstər Rusiya, istərsə də digər həmsədr ölkələr “münaqişə tərəfləri”nə yönəlik hərbi-siyasi paritetin qorunub saxlanılması siyasətini yürüdürdülər ki, bu da Ermənistanı öz işğalçı siyasətində daha da cəsarətli olmağa sövq edirdi.

Belə münasibətdən ruhlanan Ermənistan Azərbaycanı açıq şəkildə təhdid etmək siyasəti yürüdürdü ki, bütün bunlar da münaqişənin sülh yolu ilə həlli şanslarını sürətlə minimuma endirirdi. Ermənistanın 2016-cı ilin aprelindəki hərbi təxribatı və onun nəticəsi olaraq baş verən lokal toqquşma artıq müharibənin mümkün olmasını göstərirdi. Bundan çıxarılan nəticə də tam əksinə oldu. Xüsusilə də Rusiya və Fransa tərəflərə yönəlik siyasətində Azərbaycana basqını artırmağa, Ermənistanın isə hərbi-siyasi çəkisini artırmağa cəhd etdilər. Ən təhlükəlisi isə bu idi ki, artıq həmin dövrdə yeni geosiyasi konstruksiyanın əlamətləri görünməyə başlamışdı, bu da artıq müharibəni qaçılmaz edirdi”.

Ərəstun Oruclu qeyd edib ki, həmin dövrün əsas xüsusiyyətlərindən biri də Rusiyanın Azərbaycanı zəiflətmək, Ermənistanı isə gücləndirmək yolunu tutması idi:

“Ermənistana böyük həcmdə müasir silahları kreditə verən Rusiya Azərbaycan ordusunu dağıtmaq, zəiflətmək üçün ölkənin daxilindəki casus şəbəkəsini maksimal dərəcədə səfərbər eləmişdi. Səbəb də bəlli idi: Azərbaycan keçən əsrin 90-cı illərində olduğu kimi, qarşıdan gələn müharibədə də məğlub olmalı idi ki, Rusiya ölkənin müxtəlif bölgələrinə “sülhməramlı” adı altında öz hərbi qüvvələrini yeridərək geosiyasi maraqlarını təmin edə bilsin. Bütün bunlara baxmayaraq Azərbaycan öz hərbi potensialını artırmaqda davam edirdi.

Bu məqsədlə bir neçə ölkə ilə intensiv hərbi əməkdaşlıq həyata keçirilirdi, müharibə olacağı halda düşmənə qarşı əsas zərbələr vurmalı olan qoşun növlərinin (HHQ və XTQ) hazırlıq səviyyəsini artırılırdı və silahlı qüvvələrin hərbi-texniki xərcləri artırılırdı. Ermənistandan fərqli olaraq təxribatçı bəyanatlardan yan keçməyə üstünlük verilirdi.

Ermənistanda isə tamailə əks proseslər baş verirdi. Ermənistan rəsmiləri və mediası ölkənin hərbi potensialını və ordunun döyüş qabiliyyətini şişirdirdi. Bəzən belə yalanlar o qədər intensiv xarakter alırdı ki, Ermənistanın istər hərbi, istərsə də siyasi rəhbərliyi öz yalanına özündən başqa kimsənin inanmadığını görə bilmirdi. Ermənistanın həm siyasi, həm də hərbi rəhbərliyi azərbaycanlıların döyüşə bilməməsi haqda uydurduğu yalana təkcə öz əhalisini deyil, özünü də inandırmaqda davam edirdi. Öz yalanlarından ruhlanan işğalçı reallıq hissini itirərək təhdid xarakterli bəyanatlar verirdi”.

Ekspert bildirib ki, Ermənistan rəhbərliyinin özünün inandığı daha bir yalanı isə müharibə olacağı halda Ermənistanın müttəfiqi olan Rusiyanın Azərbaycana qarşı çıxacağı idi:

“Belə irrasional yanaşma Ermənistan rəhbərliyinin eyforiya şkalasını o dərəcədə yüksəltmişdi ki, İrəvanda Rusiyanın nə yeni Ermənistan rəhbərliyinə münasibətini, nə də qarşıdan gələn müharibədən gözləntilərini hesablaya bilmişdilər. Halbuki hesablama olduqca sadə idi: Rusiyanın planında bölgəyə sülhməramlı adı altında öz silahlı qüvvələrini yeritmək idi və bu səbəbdən də Moskva sona qədər hərbi baxımdan neytral qalmalı, münaqişə tərəfinə çevrilməməli idi. Rusiya belə də etdi.

Bütün bu, hərbi-siyasi reallıqları görə bilməyən Ermənistan əvvəlcə 2020-ci ilin iyulunda Tovuz, həmin ilin sentyabrında isə Tərtər istiqamətində Azərbaycana qarşı hərbi təxribata əl atdı. Birinci təxribatın nə dərəcədə təhlükəli olduğunu (Rusiyanı müharibəyə cəlb etmək cəhdi) anlayan Azərbaycanın sakit reaksiyası Ermənistanı sentyabrın 27-də Tərtər istiqamətində ikinci hərbi təxribata ruhlandırdı. Bu təxribat da Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyinin dramatik səhvi idi və o, da öz ağır bəhrəsini verdi.

Beləliklə, düz bir il əvvəl bu saatlarda İkinci Qarabağ Müharibəsi adlandırılan, bizim üçün isə Vətən Müharibəsi olan savaş başladı. Azərbaycan, onun xalqı və ordusu qarşıdan gələn 44 gün ərzində işğalçıya sarsıdıcı zərbə vuracaqdı, onun ordusunu darmadağın edəcəkdi və mübaliğəsiz olaraq dünya hərb sənətinə öz adını yazacaqdı. Bu tarixi yazan hər bir həmvətənimizə, əsgərlərimizə, zabitlərimizə, komandanlarımıza tarix qarşısında borcluyuq”.