SSRİ-nin “görünməyən adamı”nın Azərbaycan planları – Tarixi fotolar

SSRİ kosmik sənayesinin aparıcı simalarından, görkəmli alim və hərbi xadim, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, artilleriya general-leytenant Kərim Kərimovun anadan olmasının 100 illiyi qeyd olunur.

1917-ci ildə Bakıda N. Aşurbəyli küşəsi ev 14-də babası Hacı Əsədulla Əhmədovun evində anadan olan Kərim Kərimov Sovet kosmik proqramının banilərindəndir. Uzun illər sovet kosmonavtikasında mərkəzi fiqur olsa da, SSRİ dağılana qədər onun barəsində ictimaiyyətə heç nə məlum deyildi. Buna görə, o, kosmik sənayedə “görünməyən adam” adlanırdı.

Sovet kosmik proqramlarında yer alan K. Kərimov 1966-cı ildə Kosmik Gəmilər üzrə Dövlət Komissiyasının sədri təyin edilib və bu vəzifədə 25 il çalışıb. 1974-cü ildə Kərim Kərimov əsas vəzifəsi ilə paralel olaraq Mərkəzi Elmi-Tədqiqat Maşınqayırma İnstitutu direktorunun birinci müavini olub.

K.Kərimov Moskvada çalışdığı dövrdə Azərbaycan ərazisində kosmik sənayenin qurulması və inkişafı ilə bağlı ideyaları dəstəkləyib. Bir sıra planların hazırlanması və həyata keçirilməsi üçün çalışıb.

O, 1987-1988-ci illərdə, müstəqillikdən sonra 1995-ci ildə Bakıya gələrək, Kosmik Tədqiqatlar Elmi İstehsalat Birliyində olub. Texnika elmləri doktoru Novruz Abdullayevin sözlərinə görə, general-leytenant Kərim Kərimov həmin vaxt Azərbaycanda yeni kosmik sənaye müəssisələrinin yaradılması planları ilə tannış olub, bu istiqamətdə görülən işlərlə maraqlanıb: “Biz ona görülən işlər, imkanlarımız barədə hər zaman məlumat verir, Kərim Kərimovun bilik, təcrübə və tövsiyyələrindən yararlanırdıq. Bakıda da ona müəssisələrimizdə görülən işlər barədə məlumat verdik, bir çox şeyləri özü yerində müşahidə elədi, tövsiyyə və təkliflərini verdi. O zaman bu informasiyalar qapalı saxlanılırdı. Kərim Kərimov Azərbaycan ərazisində yeni kosmik müəssisələrin, filialların yaradılması layihələrinə dəstək verməyə çalışırdı. Hətta həmin dövrdə Bakı, Mingəçevir, Qazax, Ordubad, Ağdam rayonları daxil olmaqla ümumilikdə Kosmik Tədqiqatlar Elmi İstehsalat Birliyinin 32 rayonda filiallarının yaradılması, habelə Sovet kosmik sənayesinin yeni müəssisələrindən bəzilərinin Azərbaycanda yerləşdirilməsi planlar arasında var idi. O, həyatı boyunca Azərbaycanı sevdi və Azərbaycan üçün əlindən gələni etməyə çalışdı. 1995-ci ildə o, ulu öndər Heydər Əliyevin dəvəti ilə Bakıya gəldi və ulu öndərlə görüşdü”.

Qeyd edək ki, 30 yanvar 2017-ci il tarixində Prezident İlham Əliyevin “Kərim Kərimovun 100 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” sərəncam imzalayıb.

General-leytenant Kərim Kərimovun Bakıda Kosmik Tədqiqatlar Elmi İstehsalat Birliyinə səfəri ilə bağlı fotoları təqdim edirik. Qeyd edək ki, bu fotolar indiyədək heç yerdə yayımlanmayıb./AzeriDefence/