Azərbaycan və alman alimlərindən dünya üçün - Yeni nəticə

Azərbaycan alimləri Almaniyanın Bonn Universitetinin alimləri ilə birlikdə apardıqları tədqiqatlar zamanı dünya tibb elmi üçün yeni nəticə əldə ediblər.

Bunu Trend-ə AMEA-nın Genetik Ehtiyatlar İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru Mehrac Abbasov deyib.

M.Abbasovun sözlərinə görə, institutun doktorantı Aytac Hümbətovanın da iştirak etdiyi tədqiqatlar zamanı ilk dəfə olaraq, insanda ektodermal displaziya (dəri xəstəliyi) xəstəliyinə cavabdeh olan bir gendə (HOXC13 geni) mutasiya aşkar edilib. Bununla da həmin gendə müşahidə olunan dəyişiklik əsasında xəstəliyin ilkin diaqnostikasını aparmaq mümkündür.

Alim əlavə edib ki, tədqiqat ektodermal displaziya diaqnozu qoyulmuş əkiz bacılar üzərində aparılıb. Tədqiqat zamanı HOXC13 geninin 2-ci ekzonunda 28 nükleotit cütü uzunluğunda insersiya mutasiyası, yəni əlavə hissə aşkar edilib. Məhz bu dəyişiklik də insanda ektodermal displaziyanın yaranmasına səbəb olur. Araşdırma zamanı o da müəyyən edilib ki, gendəki bu dəyişiklik göz yaşı kanalının daralmasına (selikli qişanın stenozu xəstəliyi) səbəb olur. Başqa sözlə, qeyd edilən gendə olan bu dəyişiklik insanda iki xəstəliyin - ektodermal displaziya və selikli qişanın stenozu xəstəliklərinin yaranmasına gətirib çıxarır.

M.Abbasov qeyd edib ki, elmi nəticə həkimlərə bu xəstəliklərin dəqiq diaqnozunu qoymağa kömək edəcək. Tədqiqatçılar həkimlərə klinik diaqnozların qoyulması zamanı yuxarıda sadalanan halların, xüsusilə ektodermal displaziya xəstəliyi yaradan genin həm də selikli qişanın stenozu xəstəliyi yaratdığını nəzərə almağı tövsiyə ediblər.

O, alimlərin bu nəticələrinin dünya elmi tərəfindən qəbul olunduğunu və buna həsr olunan elmi məqalənin Böyük Britaniyanın yüksək impakt faktorlu (6,129) "Dermatologiya" jurnalında nəşr edildiyini də söyləyib.