“Rusların ehtiyatları tükənir, daha 10 min əsgər..." - Arestoviç

“Mariupolda və ətrafda 5 min rus əsgəri var, bu şəhəri götürmək üçün kifayət etmir, ən azı şəhəri müdafiə edən qüvvələrimizlə müqayisədə”

Ukrayna Prezident Aparatı rəhbərinin müşaviri, hərbi ekspert Aleksey Arestoviç “Radio NV”yə müsahibəsində cəbhənin ən qaynar nöqtələrindəki problemlərdən, real vəziyyətdən, mövcud çətinliklədən, “Kiyev kabusu”ndan və digər mövzulardan bəhs edərək real vəziyyəti qiymətləndirib.

Teleqraf.com həmin müsahibəni təqdim edir:

- Mariupolun bomba sığınacaqlarından ukraynalıların Rusiyaya aparıldığı barədə məlumatlar var. Bu insanlar haqqında nə bilirik?

- Kişilərin ayrılması, səfərbərliyə cəlb edilməsi, qadınların, qocaların və uşaqların köçürülməsinin yoxlanılmasını tələb edən məlumatlar da var. Bəzi məlumatlara görə, təxminən 15 min, digər məlumatlara görə, daha çox insandan söhbət gedir. Məlumat var ki, bu adamlar, Rusiyanın dərinliklərinə, Sibirə yaxın ərazilərə köçürülür, ikincisi, Saxalin iş yeri kimi təklif olunur. Onlara həqiqi sənədlər verilmir, indi olduqları yerdə iki il qalması tələb olunur. Sözsüz ki, bütün bunlar yoxlama tələb edir, lakin lazımi qiymət həm Ukraynanın hüquq-mühafizə orqanları, həm də məcburi əməyə və buna oxşar işlərlə məşğul olan beynəlxalq tribunal tərəfindən veriləcək.

- İlhaq edilən Krımda və separatçı rejimlərdə məcburi səfərbərlik barədə nə məlumdur? Bu bölgələrdə Ukrayna ilə müharibə ilə bağlı əhval-ruhiyyə necədir?

- Əhval-ruhiyyə başqadır. Orada rusiyapərəst var, ukraynapərəst var, problemlə heç məşğul olmaq istəməyənlər də var. Amma orada hər şey çox sadədir: ya səfərbər olursan, ya da yerindəcə atəş açırsan. Səfərbər olunanların döyüşə getməkdən imtina etdiyi hallar da olub. Ümumiyyətlə bu “lnrovtsı”, “dnrovtsı” deyilənlər çox ideolojidir. Rus hissələrindən daha çox ideolojidirlər. Elə fanatiklər var ki, ən kiçik bir şübhə ilə, hətta əyri sözə görə də insanları güllələyirlər. Səfərbər olunanların taleyinə gəlincə, bu, çox acınacaqlı durumdur. Məsələn, Xarkova köçürülən 2000 nəfərdən 20-nin sağ qaldığı bildirilir. Bu məlumat onlardan birinin əsir götürülməsindən sonra məlum olub. İtkilər dəhşətlidir, onlar rus qoşunlarının qabağında səkkiz il möhkəmləndirilmiş və minalanmış mövqelərə atılırlar.

- Rusiya əlavə ehtiyatlar cəlb edir. Bir çox ekspertlər bunun Ukrayna ordusu üçün daha pis olacağını deyirlər...

- Onlar özlərinə göründüyü kimi, daha yaxşı mövqelər yaratmağa çalışırlar - Mariupolu tutmaq, Ukrayna Quru Qoşunlarının mühafizəsi zonasında kimisə mühasirəyə almaq. Bütün bunlar Rusiya hərbçilərinin Putinə yalan danışması və döyüş meydanındakı real vəziyyətə dair ona hesabat verməməsi ilə bağlıdır. Bu pross daha iki-üç həftə davam edəcək və onların heç bir ehtiyatı qalmayacaq. Və sonra biz eyni nöqtəyə qayıdacağıq, yalnız öldürülən rusların sayı artı və 10 min nəfər artacaq.

- Əlavə “top yemi” dedikdə, Belarus ordusundan da danışırıq. Ekspertlər deyirlər ki, Lukaşenko həqiqətən Putini inkar edə bilməz. Belarusdan gələn təhlükəni necə şərh edə bilərsiniz?

- Faktlar göstərir ki, Aleksandr Lukaşenko hələ də Putinin məcburiyyətindən və Belarus ordusunu müharibəyə göndərmək cəhdindən uğurla yayınır. İkincisi: Belarus tərəfdən məlumatlar var ki, əsgər və zabitlərin 60%-dən çoxu Ukraynada tapşırığı yerinə yetirmək imkanlarına mənfi yanaşır. Dünyanın heç bir dövləti öz qoşununu bu cür mənəvi vəziyyətdə hər hansı tapşırıqları yerinə yetirmək üçün göndərə bilməz. Bunun olacağına 20%, 15% ehtimal verirəm. Biz Belarus tərəfinin planlaşdırdığı təlimləri, sərhədimizdə planlaşdırılmış rotasiyanı görürük. Belarus ordusunun Ukrayna ərazisində istifadəyə hazırlığının birbaşa əlamətləri hələlik görünmür.

- Putin Ukraynanı tez bir zamanda ələ keçirə bilmədi. İndi onun planı Ukraynanın cənubunu tutmaq, Krımla separatçı qurumlar arasında əlaqə qurmaq, eləcədə Krıma quru dəhlizi yaratmaqdır. Ölkənin cənubunda vəziyyət necədir?

- Xerson, Nikolayev ərazisi faktiki olaraq düşmən qoşunlarından azad edilib. Düşmən xəndək qazır, Xerson yaxınlığında müdafiəyə keçir. Mariupolda Berdyanskə keçirməyə çalışsalar da, buna nail ola bilməyiblər. Nə baş verdiyini bilirik. Cəmiyyətdə Mariupola kömək etməyin mümkün olub-olmaması ilə bağlı çoxlu müzakirələr aparılıb. Mariupolun problemi hərbi deyil. Hərbi baxımdan şəhər həftələrlə davam edə bilər. Bu müddət ərzində çox şey etmək olar, xüsusən də Mariupola birbaşa yardım. Problem mülki insanlardır. Hər bir hərbçi bilir ki, dinc əhali döyüş əməliyyatlarına mane olur. Təsəvvür edin ki, bizim ordumuz yaxşı mövqe tutub, amma düşmən dinc əhaliyə atəş açır. Qostomeldə də vəziyyət belə idi. Amma humanitar dəhliz işləyir, dinc sakinlərin Mariupoldan çıxarılması üçün kilsələrin, beynəlxalq təşkilatların, dünyanın aparıcı dövlətlərinin rəhbərləri də daxil olmaqla böyük qüvvələr cəlb olunub.

- Mariupol meri şəhərdə 200-250 min insanın qaldığını hesab edir. Sizcə neçə nəfər var?

- 400 minlik şəhədir.Təxminən 150-200 min insan şəhərdə qalıb. Mariupol problemi mülki xarakter daşıyır. Prezident bu problemə böyük diqqət yetirir. Onun xarici tərəfdaşlarla ünsiyyətini daim eşidirəm. Ona görə də ümid var ki, biz yavaş-yavaş dinc əhalini çıxaracağıq, hərbçilər dözəcək. Çox uğurla və peşəkarcasına mübarizə aparırlar.

- Aydındır ki, Mariupol rus işğalçıları üçün simvolik məqamdır və bu, qisasdır, çünki 2014-cü ildə şəhər Rusiyanı deyil, Ukraynanı seçib. Mariupol ətrafında rusların sayını təxmin edə bilərikmi və ya kadırovçuları ora köçürə bilərlərmi?

- Kadırovçuları həqiqi hərbi nəticələr əldə etməkdən daha çox poza verən selfi batalyonudur. Ətrafdakı rus qoşunlarına gəlincə, məndə olan məlumata görə, söhbət Mariupol ətrafında və şəhərdə təxminən 5 min nəfərdən gedir. Bu şəhəri götürmək üçün kifayət deyil. Ən azından müdafiəçilərimizin sayı ilə müqayisədə.

- Hazırda Çerniqov ətrafında vəziyyəti necədir, Çerniqovla Kiyev arasında əsas nəqliyyat arteriyası olan körpünün dağıldığı bildirilib. Orada nə baş verir?

- Körpü yalnız arteriyanın bir hissəsi ola bilər. Körpü dağıdıldı, amma başqa yollar mövcuddur. Dinc insanlar oradan çıxa bilərdi, amma Çerniqovu tərk etmədilər. Təbii ki, düşmən Çerniqov üçün “Mariupol” ssenarisinə yaxınlaşdı. Amma onun bunu bacaracağını düşünmürəm. Ukrayna qüvvələri orada müdafiəni etibarlı şəkildə saxlayırlar, Çerniqov partizanları rabitədə çox uğurludurlar. Çerniqov yaxınlığında çox az düşmən qoşunu var. Bəzilərini cənuba və şərqə köçürülüb. Çerniqovu aviasiya və artilleriya ilə atəşə tuturlar. Aviasiyadan az istifadə olunur, daha çox artilleriyaya üstünlük verilir. Artıq iki həftədir ki, şəhərdə su, işıq və istilik yoxdur. Eyni problem Xarkovda, qismən Kiyevdə, Axtyrkada, Mariupolda, Sumidə var. Düşmən döyüş meydanında qalib gələ bilməyəndə dinc sakinlərdən qisas almağa başlayır. Amma Ukrayna ordusu və müdafiə qüvvələri gec-tez bu məsələni bağlayacaqlar.

- Ukrayna müqavimətinin əfsanəvi qəhrəmanlarından biri də “Kiyevin xəyalı” adlandırılan pilotdur. Bu pilotun öldüyü haqda xəbərlər nə dərəcədə həqiqətdir?

- Heç kim ölməyib, ən azı ona görə ki, “Kiyevin xəyalı” kollektiv qəhrəmandır. Düşünmürəm ki, 30 rus təyyarəsini vuran bir nəfər olsun. Amma kollektiv olaraq, pilotlarımız, xüsusən də Kiyev hava sahəsində düşmənə çoxlu zərbələr endirdi. Deyə bilərik ki, “Kiyevin xəyalı” konkret bir pilot deyil, hava qrupudur. Deməli, bir pilotun öldüyü xəbəri olsə belə, bu, bizim Rusiya təyyarələrini vurmaq qabiliyyətimizi məhv etmir. Amma mən son 24 saat ərzində ən azı bir pilotumuzun öldüyünü eşitməmişəm.