İki ölkəni üz-üzə qoyan casus qız – “Mayumi”nin qəribə cinayət dosyesi

1987-ci il noyabrın 29-da içərisində 115 sərnişin olan Vyana-Bağdad-Əbu-Dabi-Seul marşrutu üzrə hərəkət edən Cənubi Koreyaya məxsus bir təyyarə qəfil radarlardan itdi və ehtimal ki, Andaman dənizinin üstündə partladı.

Sərnişinlərin yoxlanılması vaxtı özünü “yapon ailəsi” kimi təqdim edən iki şübhəli dərhal ələ keçdi: Bağdadda təyyarəyə minmişdilər və tezliklə qəzaya uğrayacaq təyyarənin son dayanacağında - Əbu-Dabidə düşmüşdülər və oradan Bəhreynə uçmuşdular. Bəhreyn polisi onları tez bir zamanda saxladı –saxta Yaponiya pasportları diqqəti cəlb etdi.

Tutulma prosesində “ata” bir zəhər kapsulu ataraq intihar etdi, “qızını” isə sağ ələ keçirmək mümkün oldu, bir müddət sonra Seula aparıldı. Ələ keçdikdən sonra özünü gah “şimali koreyalı”, gah “çinli”, gah da “yapon” kimi təqdim etdi. Amma sonda onun KXDR-dan (Şimali Koreya) olduğu, adının Kim Xyun-Xi olduğu ortaya çıxdı.

Kim Çen İrin tapşırığı

İstintaq zamanı edilən etiraflar şəxsən Şimali Koreya lideri Kim Çen İrdən bir təyyarəni partlatmaq tapşırığı almış bir qadın casusun melodramatik hekayəsini əks etdirdi. Məlum oldu ki, təyyarə partlayışı “Cənubi Koreyadakı daxili terrorizm”i təqlid etməli, əcnəbiləri Seula gəlməkdən çəkindirməli və ümumiyyətlə Seul üçün çox vacib olan 1988-ci il Olimpiadası ərəfəsində mənfi imic yaratmalı idi.

Kim Xyun-Xinin ifadələri Pxenyandakı rejimə dair bir sıra qorxunc dəlillərin dövriyyəyə buraxılmasına səbəb oldu. Kimin ifadələri qaranlıq cinayətlərin təfərrüatları ilə doluydu. Nüfuzlu bir diplomatın ailəsində necə yaşadığını və kəşfiyyatçı olmaq imkanı qazandığını, Şimali Koreya xüsusi xidmət orqanları tərəfindən qaçırılan əsl bir yapon qadından necə yapon dilinin incəliklərini öyrənərək səylə çalışdığını, sevimli lideri Kim Çen İr tərəfindən şəxsən ona verilən “xüsusi tapşırıq” üçün necə seçildiyini etiraf etdi.

Edam kürsüsündən azadlığa

Kim Xyun-Xi 1988-ci ilin martında edama məhkum olundu. Ancaq 1990-cı ilin aprelində əfv edildi. Bu gün cənubi koreyalı əri (iddiaya görə, keçmiş kəşfiyyatçı) ilə Seulda yaşayır, elmi mühazirələr və ədəbi fəaliyyətlərindən pul qazanır. Hətta Yaponiyaya da gedib, burada Pxenyandakı rejim tərəfindən qaçırılan yaponların yaxınlarına Şimali Koreyadakı həyatın dəhşətləri haqqında həqiqətləri danışıb. İddiaya görə, yazdığı kitablardan əldə etdiyi gəlir bir milyon dollara yaxındır.

Şübhə toxumları

Bağışlanılmaz cinayətə imza atmış Kim Xyun-Xinin gözlənilmədən əfv edilməsi və Cənubi Koreyada evlənməsi, habelə qəribə bir qərarla Seulda “kommunist terrorçu”dan mühafizəkar protestanta çevrilməsi bunun bir təxribat olması ehtimalını gücləndirdi. Vaxtilə SSRİ-də də, bu cür casusları asanlıqla “müqəddəs su”ya çəkib bağışlayırdılar. Habelə Bəhreyndə saxta pasportla çox asanlıqla özünü ələ verməsi də, Şimali Koreya kəşfiyyatınının casuslarının peşəkarlığına dair ciddi şübhələr yaratdı. Ancaq ortada başqa qəribəliklər də vardı. Bəzi mənbələr Kim Xyun-Xinin məhkəmədəki çıxışında Şimali Koreya ləhcəsində danışmadığını deyirlər. Daha doğrusu, çıxışında həm Şimali Koreya dilinin, həm də Cənubi Koreyanın xarakterik sözləri olub.

Bundan əlavə, istifadə etdiyi bomba qurğusu ilə bağlı etirafları texniki mütəxəssislər arasında ciddi şübhələr yaratdı. Yapon hərbi mütəxəssisləri Kim Xyun-Xinin çamadanda yerləşdirdiyi partlayıcı maddənin təyyarəni partlatmaq üçün yetərli olub-olmadığına dair suala mənfi cavab veriblər. İddiaya görə, pilotlar hadisə baş verən vaxt rabitə mərkəzinə həyəcan siqnalı göndərməyə vaxt tapa biliblər.

Yenidən açılan dosye

2006-cı ildə Cənubi Koreyada Kim Xyun-Xinin cinayət dosyesi yenidən açıldı. Danışdıqlarının nə qədər doğru olduğunu öyrənməyə çalışan gizli xidmət qadını dindirilməyə dəvət etdi. Lakin bu işə qayıtmaq siyasi mübarizə fonunda baş verdi və o zaman hakimiyyətin cəmiyyətdə şok effekti yaradacaq açıqlamalara ehtiyacı vardı. Mühafizəkarlar şübhəlinin tərəfində durdular. Sorğular çox sərt olduğundan və güclü psixoloji təzyiqdən istifadə edildiyindən, baş verənlər etirafların bir qədər də şişirdilməsi səyləri kimi göründü. Beləliklə, keçmiş illərin versiyasından rəsmi şəkildə şübhə etmək cəhdi heç bir şeylə nəticələnmədi.

Məsələ növbəti dəfə 2012-ci ildə - ABŞ-ın bu məsələ ilə əlaqədar bir sıra sənədləri məxfilikdən çıxarması ilə gündəmə gəldi. Cənubi Koreya mətbuatı dərhal Amerikanın hadisə ilə bağlı əlavə bir araşdırma apardığını və eyni nəticələrə gəldiyini yazdı, yəni terror aktında Şimali Koreyanın iştirakı bir daha təsdiqləndi.

Şimali Koreyadan şübhələnmək

Seul ABŞ-dan gələn mütəxəssislərin köməyindən imtina etdi və amerikalılar müstəqil istintaq aparmadılar. Sadəcə Cənubi Koreyanın rəsmi versiyasını passiv şəkildə yayımladılar. Kim Xyun-Xinin açıqlamalarına əlavə olaraq, saxta pasportlar, əvvəlki terror hücumları və digər KXDR agentlərinin həbs edilərkən zəhərli ampulalardan istifadə etməsi də, “Şimali Koreya izi”nin sübutu kimi qəbul olundu.

Digər terror hücumlarına gəldikdə, 15 sentyabr 1986-cı il tarixində Ximpxo Beynəlxalq Hava Limanında baş verən partlayışdan söhbət gedir. Hadisədə beş Cənubi Koreya vətəndaşı həlak oldu, 19 nəfər yaralandı. Terror aktı Asiya Oyunlarına 6 gün qalmış baş verdi və Cənubi Koreya polisi dərhal Şimali Koreyanı ittiham etdi. Cinayətkarların kimliyi açıqlanmasa da, əsas şübhəli yenə Şimali Koreya idi. Bir il sonra bu barədə fərziyyə rəsmi şəkildə sübut kimi təsdiq edildi.

“Mayumi”

Sənədlər əvvəlcə özünü “yapon qadını Mayumi” kimi təqdim edən Kim Xyun-Xinin bir əcnəbi kimi səlis yaponca danışdığını göstərir. Lakin bu, Yaponiyadakı etnik koreyalılara mənsub olmasına uyğundur. Ölkədə daimi yaşamalarına baxmayaraq, yapon dilini Koreya ləhcəsi ilə danışırlar və bu səbəbdən yapon dili müəllimi ola bilməzlər. Kim Xyun-Xi isə Bəhreyndə ələ keçərkən, özünü “yapon dili müəllimi” kimi təqdim etmişdi. Sui-qəsd nəzəriyyəçilərinə görə, bu, rəsmi sənədlərə etiraz edənlərin dəlil kimi irəli sürdüyü versiyalardan biridir.

Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı (ICAO) öz araşdırmasını aparmadı. “Təyyarə Qəzaları Qeydi”ndə digər hadisələrin geniş təfərrüatlı təsvirlərindən fərqli olaraq, bu hadisə ilə bağlı məlumatlar çox qısadır. ICAO sadəcə qəza barədə Cənubi Koreya tərəfindən verilən məlumatlarla kifayətlənib.

36 min saatlıq uçuş

Sui-qəsd nəzəriyyəçiləri bu seriyadakı təyyarələrlə bağlı hadisələrin tez-tez baş verdiyinə də diqqət çəkirlər. 1010 ədəd “Boinq 707”-dən 192-si müxtəlif hadisələr nəticəsində istismardan çıxıb. Onların təxminən yarısı terrorçular tərəfindən partladılsa da və ya döyüş əməliyyatları zamanı zədələnsə də, yerdə qalan say bu təyyarələrin texniki səbəblərdən sıradan çıxmasının kifayət qədər yüksək olduğunu göstərir. Bundan əlavə, partlayan təyyarənin artıq çox böyük bir uçuş vaxtı (36 min saat) vardı, yəni risk altında olub. Buna görə də, sui-qəsd nəzəriyyəçiləri hadisənin texniki qəza olması versiyasını istisna etmirlər. Lakin bununla bağlı da bir araşdırma aparılmayıb.

İddiaya görə, qəzadan sonra təyyarənin bəzi hissələri Myanma sahillərinə atılmışdı. Amma dəqiq olaraq bunların hansı hissələr olduğu və hansı vəziyyətdə olduğu və ya bunlarla bağlı araşdırmanın hansı nəticələr verdiyi barədə məlumat yoxdur. Hadisə barədə yeganə dəlil isə Kim Xyun-Xinin ziddiyyətli ifadələridir.

Əbu-Dabidə təxirə salınan səfər

Kim Xyun-Xinin ifadələri Pxenyanda Cənubi Koreya xüsusi xidmət orqanlarının təxribatı kimi xarakterizə olunur. Burada diqqət yalnız Kim Xyun-Xinin Cənubi Koreya kəşfiyyat xidmətindəki işinə deyil, danışdıqlarının və “xüsusi peşman olma anı”nın tamamilə oyun olmasına da yönəldilib.

Şimali Koreya mütəxəssisləri aktın çox əlverişli bir şəkildə baş verdiyinə diqqət çəkir. İddiaya görə, 1987-ci ildə Cənubi Koreyada prezident seçkiləri ərəfəsində sol müxalifətin qalib gəlmə şansı olduqca yüksək idi. Məlumata görə, təyyarənin sadəcə radardan itməsinə və qalıqlarının heç vaxt tapılmamasına baxmayaraq, dönəmin Prezidenti Çon Du Xvan demək olar ki, dərhal bütün bunların “Şimaldan gələn agentlərin” işi olduğunu bildirdi. Qəribə bir təsadüf nəticəsində 11 cənubi koreyalı dövlət adamı və iki kəşfiyyat zabiti Əbu-Dabidə təyyarədən düşmüşdü.

Kim Xyun-Xi

Yaponiyanın sol mətbuatına görə, “Mayumi” öz tərcümeyi-halını təqdim edərkən, danışdıqları yaşına uyğun gəlməyib, o, dediyindən bir neçə yaş böyük olmalı idi və məşhur diplomatlar arasında atasının kimliyini müəyyənləşdirmək cəhdləri də sınaqdan keçməyib. Qız tərəfindən dəfələrlə təkrarlandığı iddia edilən “agent telefon nömrəsi”nin axtarışlarında da problemlər ortaya çıxdı, bu, Budapeştdə bir məktəbə aid telefon nömrəsi idi.

34 il əvvəl baş verən dəhşətli qəzanın bütün təfərrüatı yalnız bir şəxsin ifadələri ilə müəyyən edilib – “yapon Mayumi” və ya “şimali koreyalı Kim Xyun-Xi”nin danışdıqları əsasında…