BTQ-nin açılış günü bilindi – Dəqiq tarix

Xarici İşlər naziri Elmar Məmmədyarov BMT Baş Assambleyasının 72-ci sessiyası çərçivəsində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatına (İƏT) üzv dövlətlərin Nazirlər Şurasının növbədənkənar iclasında çıxış edib.

XİN-in mətbuat xidmətindən Teleqraf.com-a verilən məlumata görə, nazir bildirib ki, qlobal iqtisadiyyat əmtəə qiymətləri tendensiyalarında əsaslı qeyri-müəyyənliklərlə xarakterizə olunan yeni dövrə keçid etdiyi üçün uzunmüddətli milli inkişaf planlaşdırması həm təchizatçılar, həm də alıcılar üçün çətinləşir.

Onun sözlərinə görə, bu qeyri-stabillik eləcə də maliyyə mənbələrinin mövcudluğuna təsir edir və bu mənbələr iqtisadiyyatımızın məqsədlərinə xidmət etmək üçün mərkəzləşdirilməlidir: “Ötən önilliklər ərzində Azərbaycan İƏT-in aktiv üzvlərindən olub və 2 sammit, nazirlərin toplantıları kimi müxtəlif səviyyəli tədbirlərə ev sahibliyi etməklə təşkilatın dəstəkçisi olub. Həmçinin, Azərbaycan vacib layihələrin təşəbbüskarı və iştirakçısıdır. Bu il Azərbaycan İƏT-in Qəzvin-Rəşt-Astara (İran) – Astara (Azərbaycan) dəmir yolu layihəsi üzrə yüksək səviyyəli işçi qrupunun 3-cü iclası, İƏT-ə üzv dövlətlərin dəmir yolu orqanlarının rəhbərlərinin 13-cü iclası, İƏT-in Tranzit Nəqliyyatı üzrə Əlaqələndirmə Şurasının (TTCC) Dəmir Yolu Komitəsinin 7-ci iclası və İƏT-ə üzv dövlətlərin korrupsiyaya qarşı mübarizə qurumları rəhbərlərinin və ombudsmanlarının 3-cü görüşünə ev sahibliyi edib. Biz, həmçinin bu il üzv dövlətlər arasında bu sahədə əməkdaşlığa töhfə verəcək İnformasiya və komunikasiya texnologiyaları üzrə 2-ci İƏT nazirlərinin görüşü və İƏT Poçt qurumlarının 6-cı görüşünə ev sahibliyi etməyi planlaşdırırıq”.

Nazir qeyd edib ki, ticarət potensialı nəqliyyat və uzlaşdırma məsələləri ilə sıx bağlıdır: “Avropa və Asiya arasında təbii körpü kimi strateji roluna görə Azərbaycan həmişə aktiv iştirakçı və regional, transregional uzlaşdırma layihələrinin mühüm təşəbbüskarı olub. Bu gün Azərbaycan Şərq-Qərb və Şimal-Cənub Nəqliyyat dəhlizlərinin təşviq edilməsi üçün bir sıra əsas layihələrin həyata keçirilməsinə cəlb olunub.

Şərq-Qərb beynəlxalq nəqliyyat dəhlizinin bir hissəsi kimi Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyəni birləşdirən strateji Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu bağlantısı layihəsinin həyata keçirilməsi Şərq və Qərb arasında aralıqsız dəmiryolu keçidini təmin edərək regional ticarəti asanlaşdıracaq. Bu layihənin açılış mərasiminin keçirilməsi 2017-ci ilin 28 oktyabrına planlaşdırılır və yaxın vaxtlarda dəmiryolunun tam istismara verilməsi gözlənilir. Biz Çindən Mərkəzi Asiya, Xəzər dənizi, Azərbaycan, Gürcüstandan keçməklə Avropaya istiqamətlənmiş ilk konteyner qatarını 2016-cı ildə yola saldıq. Bu sınaq qatarı marşrutun tranzit dövrünün 30-35 gündən 15 günə kimi azalda biləcəyini sübut etdi. Azərbaycan həmçinin digər diqqətəlayiq bir layihəyə – il ərzində 25 milyon ton yükdaşıma potensialına malik, Xəzər dənizi hövzəsində ən böyük və çoxməqsədli liman – Yeni Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanının (Ələt) inşasına başlayır. Ələt limanının Avropa, Rusiya və İrana istiqamətlənmiş dəmiryolu kəsişmələrində və Bakı hava limanına yaxınlıqda yerləşməsi ona digər Xəzər dənizi limanlarına səmərəli dəmiryolu və regional sahil zonası və sərhəddən uzaq rayonlara maneəsiz keçid imkanı verir”.

E.Məmmədyarov bildirib ki, Azərbaycan həmçinin, malların Şimali Avropa və Rusiyadan İran körfəzi, Hindistan və digər ölkələrə nəqlini təmin edəcək Şimal-Cənub beynəlxalq dəhlizinin aktiv təşəbbüskarlarındandır: “Qəzvin-Rəşt-Astara(İran) dəmir yolu xəttinin Qəzvin-Rəşt hissəsində (164 km) tikinti işləri artıq başa çatıb. Astara (Azərbaycan) dəmir yolu xəttinin Astara-Astara hissəsində (İran sərhədinə qədər olan hissədə) və Astara çayı üzərində dəmir yolu körpüsündə də tamamlanma işləri aparılıb. Yalnız çatışmayan hissə – Rəşt-Astara hissəsinin inşası hələ başa çatmaq üzrədir ki, bunun üçün hər iki ölkə birgə maliyyələşdirmə ilə bağlı danışıqlar aparır. Layihə müvəffəqiyyətlə istismara verildikdən sonra Azərbaycan, Rusiya və İran dəmiryollarını birləşdirməklə regional əməkdaşlığa mühüm töhfə verəcək. Bizim ölkələrimizin əksəriyyəti üçün turizm demək olar ki, istifadə edilməmiş resursları özündə əks etdirir. Bizim region bir çox sivilizasiyaların beşiyidir və əsrlər boyu dünyanın mədəni və elmi fəaliyyətində mərkəzi rol oynayıb. Biz regionumuzda turizmi ticarət predmeti halına gətirməli və cəlbedici və istifadəyə yararlı məhsul kimi həm öz xalqımız, həm də dünyaya təqdim etməliyik. Son görüşümüzdən etibarən Azərbaycan bu istiqamətdə mühüm addımlar atıb”.

Nazir qeyd edib ki, regional enerji əməkdaşlığı məsələsi artıq İƏT regionunda ön plana çıxıb: “Bu sahədə İƏT Regional Elektrik Bazarının yaradılması kimi indiyədək bir sıra müsbət nailiyyətlər əldə edilib. Davamlı enerji layihələrinin təşəbbüsü və həyata keçirilməsi vasitəsilə Azərbaycan özünü etibarlı enerji təchizatçısı kimi tanıdıb və Asiya və Avropa arasında mühüm körpüyə çevrilib. Bu gün Azərbaycan Avropada ən böyük infrastruktur və enerji layihələrindən biri olan Cənubi Qaz Dəhlizi (CQD) və onun Xəzər hövzəsindən Avropaya karbohidrogen nəqlini nəzərdə tutan digər 2 əsas hissələrinin – Trans-Anadolu Boru Kəməri (TANAP) və Trans-Adriatik Boru Kəmərinin (TAP) əsas təşəbbüskarlarındandır. Bu enerji layihələrinin reallaşdırılması enerji mənbələrinin diversifikasiyasını, eyni zamanda regionda və kənarda nəqliyyat və enerji təchizatının təhlükəsizliyini artıracaq. Regional xarakterli iqtisadi layihələri müvəffəqiyyətlə həyata keçirmək üçün bölgədə faydalı layihələrin həyata keçirilməsini təşviq etmək və BMT-nin ixtisaslaşmış qurumları və beynəlxalq maliyyə institutları ilə daha sıx əməkdaşlıq etməyi məqsədəuyğun hesab edirik. Azərbaycan İƏT-in gələcək inkişafı naminə fəaliyyətlərin təkmilləşdirilməsi üçün imkan yarada biləcək islahat prosesini birgə səylərlə dəstəkləyir. Yeni “İƏT-2025” fəaliyyət proqramı bütün üzv dövlətlərin maraqlarını əks etdirməlidir. Bu islahat prosesi İƏT daxilində fəaliyyətlərin və mövcud qurumların səmərəliliyini artıracaq”.