Bu, Əliyevin Şimali Kiprlə bağlı növbəti tarixi bəyanatıdır - Tokel

Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin (ŞKTC) Siyasi Kommunikasiya Mütəxəssisi və Məsləhətçisi, Baş nazirliyin siyasi müşaviri Özdemir Tokel Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.

Onunla müsahibəni təqdim edirik:

- Özdəmir bəy, Şuşa şəhərində "Türk Dövlətləri: Yeni Strateji Məqsədlərə doğru, Geostrateji Reallıqlar Kontekstində Partiyalararası Diplomatiya və Qlobal Fəlakətlər” mövzusunda konfransda iştirak etdiniz. Bu konfransla bağlı fikirləriniz nələrdən ibarətdir?

- “Türk Dövlətləri: Yeni Strateji Məqsədlərə doğru, Geostrateji Reallıqlar Kontekstində Partiyalararası Diplomatiya və Qlobal Fəlakətlər” mövzusunda konfransda iştirak etmək üçün ŞKTC nümayəndə heyəti olaraq Azərbaycana səfərimiz baş tutdu. Xüsusilə, ölkəmizin Türk Dövlətləri ilə əlaqələri 2022-ci ildə təşkilata müşahidəçi üzv qəbul olunduğundan sonra yüksək səviyyəyə çatıb. Hətta illərdir ki, sloqanımız "Bir millət, üç dövlət” idi. Hər kəs bunun xəyalını qururdu, amma heç kim əlaqələrimizin bu nöqtəyə gələcəyini gözləmirdi. Amma xəyallar gerçək oldu. Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin birlikdə göstərdikləri iradə və dəstək sayəsində siyasi, sosial, iqtisadi və mədəni əlaqələrimiz ən yüksək səviyyəyə yüksəlib. Əlbəttə ki, bu əlaqələrin inkişafında Türk Dövlətləri Təşkilatına müşahidəçi üzv olmağımızın da böyük payı var. Azərbaycan heç bir siyasi təzyiq altında qalmadan artıq Türk Dövlətləri Təşkilatının müşahidəçi üzvü kimi rəsmən bizi buraya rəsmi dəvət və qonaq qəbul edə bilir və öz söz hüququmuzdan istifadəyə zəmin hazırlaya bilir. Yaşanan bu inkişafa görə çox xoşbəxtik. Dünəni, keçmişi, əcdadı, qanı, kökü, torpağı eyni olan iki dövlətin uzun illərdən sonra rahatlıqla bir-birini qucaqlaması son dərəcə vacibdir.

Biz iki ölkə arasında bu əlaqələri əvvəl daha da inkişaf etdirməliydik. Qismət bu günə imiş. Azərbaycanın Qarabağa görə yaşadığı problemlər Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti ilə münasibətlərinə də təsir edirdi. Artıq Azərbaycanın Qarabağ problemi yoxdur, ona görə də qardaşlarımızla qucaqlaşmağımızın heç bir problemi yoxdur. Yeri gəlmişkən, sizi Milli Müstəqillik Günü münasibətilə bir daha təbrik edirəm. Bir daha öz torpaqlarını azad edən və milli sərhədlərinə birləşdirən bütün azərbaycanlı qardaşlarımı ürəkdən qutlayıram. Bir daha bütün şəhidləri rəhmətlə yad edirəm. Şuşada keçirilən “Türk Dövlətləri: Geostrateji Reallıqlar və Qlobal Fəlakətlər Kontekstində Yeni Strateji Məqsədlərə Doğru” adlı beynəlxalq konfrans son dərəcə əhəmiyyətlidir.

Biz dövlətlərarası və hökumətlərarası diplomatiya vasitəsilə partiyalararası diplomatiyanın inkişafına və qlobal problemlərin ümumi həllinə son dərəcə mühüm töhfələr verə bilərik. Xüsusilə, hakim partiyaların öz aralarında qurduğu əlaqələr dövlətlərarası münasibətlərə də müsbət təsir göstərir. Ona görə də Şuşada keçirilən konfrans hakim partiyalar arasında dialoqun inkişafı baxımından son dərəcə əhəmiyyətlidir. Xatırlayırsınızsa, 2023-cü ildə Milli Birlik Partiyası ilə Yeni Azərbaycan Partiyası arasında tarixi əməkdaşlıq protokolu imzalanıb. Hakim partiyalar arasında bu əməkdaşlıq və protokolun yaratdığı sinerji sayəsində Azərbaycan Milli Məclisi Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti Məclisi ilə Parlamentlərarası Dostluq Qrupunun yaradılması barədə qərar qəbul edib. Bu, çox mühüm və tarixi qərardır. Bu, Azərbaycanın Şimali Kipr Türk Respublikasının müstəqilliyinin tanınması istiqamətində atdığı ən mühüm addımlardan biri sayıla bilər. Burada “Türkiyə Dövlətləri: Geostrateji Reallıqlar və Qlobal Fəlakətlər Kontekstində Yeni Strateji Məqsədlərə doğru, Partiyalararası Diplomatiya” konfransı ŞKTC, Azərbaycan və Türkiyə arasında inkişaf etdirilən partiyalararası əməkdaşlığın digər üzv ölkələrlə qurulmasına da qapı açacaq. Biz, Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti olaraq Türkiyə və Azərbaycanla münasibətlərimiz kimi Qazaxıstan, Özbəkistan və digər türk dövlətləri ilə də əlaqələrimizi yaxşılaşdırmaq istəyirik. Tək istəyimiz Türk Dünyasını qucaqlamaq və türk dünyasının bizi də qucaqlamasını təmin etməkdir.

- Prezident İlham Əliyev çıxışında Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin Türk Dövləti Təşkilatına tamhüquqlu üzvlüyünü dəstəklədiyini bəyan etdi...

- Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətini tamhüquqlu üzv kimi görmək istəyirik deyə verdiyi mesaj növbəti tarixi bəyanatdır. Mən bir KKTC vətəndaşı olaraq Azərbaycan Prezidentinə təşəkkür edirəm. İnanıram ki, biz tezliklə Türk Dövlətləri Təşkilatına tamhüquqlu üzv olacağıq. TDT-yə tamhüquqlu üzvlüklə yanaşı, biz də Azərbaycanın Şimali Kipr Türk Respublikasının müstəqilliyini tanımasını həqiqətən çox istəyirik. Türkiyə də bunu dəstəkləyir. İnanıram ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin dəstəyi və ölkələrimiz arasında qurulan yüksək əlaqələr bizi daha yaxşı mövqelərə qaldıracaq. Amma bilirəm ki, bunun da vaxtı var. Bu, düşünürəm ki, ən doğru zamanda həyata keçəcək. Biz Azərbaycandan bunu həqiqətən gözləyirik. Bu, “Bir millət, üç dövlət” şüarına da yaraşan da budur.

- Konfrans çərçivəsində Şuşada da olmusunuz. Azad Şuşa haqqında təəssüratlarınız necədir?

- Bəli, konfransda iştirak etmək üçün ilk dəfə Şuşada idik. İşğaldan azad edilmiş Azərbaycan torpaqlarına ayaq basmaq bizi hədsiz dərəcədə sevindirir və qürurlandırır. Biz Azərbaycan xalqı adına çox xoşbəxtik. Konfransda Baş nazirimiz Ünal Üstel də rəsmi çıxış etdi. Faydalı konfrans oldu. Çox yaxşı əlaqələr qurduq. Tanımadığımız insanlarla, bilmədiyimiz dillərdə danışsaq da, bir-birimizi qəlbimizin dili ilə başa düşdük. Mən bunu açıq şəkildə vurğulamaq istəyirəm. Dövlət qura bilərsən, millət qura bilməzsən. Bizi bir-birimizə bağlayan və bir-birimizi başa düşməyə imkan verən budur, bizim köklü keçmişimizdən gələn millət olma gücüdür. Ona görə də Şuşada millətimizlə qucaqlamaq bizim üçün son dərəcə vacib idi.

Hesab edirəm ki, türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan edilmiş Şuşanın böyük potensialı var. Şuşa şəhəri daha da inkişaf edəcək və bütün dünyanın maraqlandığı bir şəhərə çevriləcək.

- Azərbaycanla Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti arasında münasibətlərin hazırkı səviyyəsini necə qiymətləndirirsiniz?

- Əvvəldə qeyd etdiyim kimi, Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti ilə Azərbaycan arasında əlaqələr gözlədiyimiz, arzuladığımız və olmalı olduğu səviyyəyə çatmaq üzrədir. Biz bundan çox razıyıq. Dövlət rəsmilərimiz, parlament nümayəndələrimiz, qeyri-hökumət təşkilatlarımız Azərbaycana səfərə başladılar. Bildiyiniz kimi, indi bizim də Parlamentlərarası Dostluq Qrupumuz var. Xüsusən təhsil və idman sahələrində inkişaf edən əlaqələrimiz sayəsində fəaliyyət başladı. Qarşılıqlı səfərlər edilir. İdmançılarımız, sənətçilərimiz Azərbaycana gəlməyə başladılar. Bundan əlavə, Bakıda sənətçilərimizin konserti olub. Universitetlərimiz Azərbaycanda yarmarkalar açmağa başladılar. Bütün bunlar çox sevindirici və mühüm hadisələrdir.

- Səhv etmirəmsə, Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətində 200-ə yaxın azərbaycanlı tələbə təhsil alır...

- Bəli, ölkəmizdə 200-dən çox azərbaycanlı tələbə təhsil alır. Ölkəmizdə yalnız tələbələr yox, iş adamları, ev sahibi olanlar da var. Tələbə sayımızı artırmalıyıq. Ümid edirəm ki, qarşılıqlı tələbə mübadiləsi sistemi erkən başlayacaq. Turizm baxımından da yeni təşəbbüslərə ehtiyacımız var.

Prezidentimiz, parlament sədri, baş nazirimiz, nazirlərimiz, deputatlarımız Azərbaycana gəlməyə başladılar. Bu yaxınlarda Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti Məclisində azərbaycanlı deputatları qəbul etdik. Münasibətlərimiz hər gün inkişaf edir, gözəlləşir və böyüyür. Biz buna çox şadıq və əlaqələrimizin daha da irəli getməsini arzu edirik.

- Ölkəmizə ikinci səfərinizdir. Azərbaycan haqqında təəssüratlarınızı eşitmək istərdik.

- Bəli, Azərbaycanda ikinci dəfədir ki, səfər etdim. Bakı şəhərinin günü-gündən inkişaf etdiyinin şahidi oluram. Azərbaycan müasir Avropa ölkəsi kimi gözəl və nizamlıdır. Azərbaycanda son dərəcə mühüm hadisələr baş verir. Azərbaycan öz coğrafiyasının parlayan ulduzu kimidir. Düşünürəm ki, hər kəs bu inkişafın fərqindədir. Azərbaycan getdikcə müasirləşən, inkişaf edən, dünya iqtisadiyyatında və siyasətində səsi eşidilən bir ölkəyə çevrilib. Bu inkişaf son dərəcə vacibdir. Bu inkişaf Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin irəli sürdüyü Yeni Azərbaycan baxışıdır. Bu vizyonla davam etdikcə daha yaxşı günlər sizi gözləyir. Bununla belə, Bakının ən gözəl məkanı İçərişəhərdir. Binalar çox yaxşı qorunub və bərpa olunub. Bu, Azərbaycan turizmi üçün əladır. Bakı köhnə ilə yeninin möhtəşəm harmoniyası kimidir... Bakı keçmişlə indinin qovuşduğu şəhərdir. Bu sintezin sonu heyrətamizdir. Mən də sizin bütün yeməklərinizi bəyənirəm. Ətləriniz, pendir çeşidləri, şərbətləriniz, yaşıl və təzə tərəvəzləriniz, pomidorlarınız, hər şey çox gözəldir. Ümumiyyətlə, türk mətbəxi. Yəni ki, mətbəx hamımızındır...

- Son olaraq nə demək istərsiniz?

- Mən bir daha hörmətli Prezidentiniz İlham Əliyevə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Mən xalqınıza bir daha təşəkkür etmək istəyirəm. Bizi bağrınıza basdınız. Sizi ən qısa zamanda ŞKTC-də gözləyirik. Azərbaycan Prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin dediyi kimi, Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti Türk Dövlətləri Təşkilatına tamhüquqlu üzv olacaq və əlaqələrimiz daha da yüksək səviyyəyə qalxacaq. Ümid edirəm ki, Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti yaxın gələcəkdə Türk Dövlət Təşkilatına tamhüquqlu üzv olacaq. Ümid edirəm ki, ölkələrimiz arasında tanınma ən qısa zamanda baş verəcək.