Rusiyadan mesaj: “Xoşbəxtlik saatı yaxınlaşır, Bakı sürətlə...”

Sülh müqaviləsinin ruhu Qafqazda dolaşır. 2023-cü ilin sentyabrında baş verən Üçüncü Qarabağ Müharibəsini başlanğıc nöqtəsi kimi götürsək, bir neçə aydır bölgədə avaralanır.

Teleqraf.com xəbər verir ki. bunu rusiyalı politoloq Sergey Markedonov deyib.

Onun sözlərinə görə, sazişin bu ilin əvvəlində imzalanacağı ilə bağlı çoxsaylı proqnozlara baxmayaraq, hələ də bu, baş verməyib:

“Artıq avqust ayındayıq. İki Qafqaz dövlətinin barışması istiqamətində irəliləyiş nəzərə çarpmır. Amma son bir neçə gündə xoşbəxtlik saatlarının yaxınlaşması ilə bağlı söz-söhbət yenidən qızışıb. Azərbaycan və Ermənistan nəqliyyat kommunikasiyalarının (Zəngəzur dəhlizi – red.) açılması məsələsini sülh müqaviləsinin mətnindən çıxarmağa hazır olduğunu təsdiqləyib”.

Bu o deməkdirmi ki, sülh prosesində irəliləyiş olacaq?

Markedonovun fikrincə, münaqişələr tarixində sazişlər, yol xəritələri və digər iki-çoxtərəfli sənədlərin imzalanmasının qarşıdurmanın sona çatmasına səbəb olmadığına dair çoxlu misallar var:

“Ümumiyyətlə, münaqişələrin həlli bölgü ilə inkişaf etmir. Görünən odur ki, Bakı sülh müqaviləsinin imzalanmasının sürətləndirilməsində çox maraqlıdır. Sentyabrda ölkədə parlament seçkiləri keçiriləcək. Seçki kampaniyası kimi, bu, planlaşdırılandan əvvəl baş tutacaq və Qarabağ müharibəsindən sonrakı yeni reallıqları legitimləşdirməyə çağırış olacaq.

İlk baxışdan Qarabağ məsələsi iqlim gündəmindən çox uzaqdır. Məlumdur ki, Azərbaycan noyabrda mötəbər illik iqlim sammitinə ev sahibliyi edəcək.

Baş verənləri daha yaxından araşdırdıqda bunu görə bilərik:

Bakı Qarabağ geştaltını nəhayət bağlamağa, yeni prioritetlər və planlar təqdim etməyə çalışır. Müqaviləni payızının əlamətdar hadisələrindən əvvəl imzalamaq istəyi bundan irəli gəlir.

Ermənistan hakimiyyətinin gecikməməsi də vacibdir. Müxalifət qüvvələri qarşısında ilkin üstünlük əldə edən Ermənistan hökuməti məsələni burada və indi həll etməyə çalışır. Əks halda, üstünlük əldən çıxarsa, başağrısına səbəb olacaq. Həm daxili, həm də xarici kontur baxımından...”.

Politoloq əlavə edib ki, nəqliyyat məsələsi öz önəminə baxmayaraq, sülh sazişinin bütün menyusunu tükəndirməkdən uzaqdır:

“Sərhədin delimitasiya və demarkasiyası razılaşdırılmamış qalır. Dövlətlərarası sərhədləri müəyyən etmədən bir ölkənin haradan başladığı və harada bitdiyi ümumiyyətlə aydın deyil.

Bununla belə, bu, hamısı deyil. Prezidentin xüsusi nümayəndəsi Elçin Əmirbəyov bu yaxınlarda ABŞ-də olarkən rəsmi Bakının mühüm tələbini təkrarladı. Ermənistan öz konstitusiyasında Qarabağ iddiasını istisna edəcək düzəliş edilməlidir. Azərbaycan bu yolla riskləri aradan qaldırmağa çalışır. Amma Ermənistan hakimiyyəti bu yolla getsə belə, konstitusiya islahatları asan proses deyil. Hətta Ermənistan müxalifətinin zəifliyi və sıralarında birliyin olmaması da tez nəticəyə zəmanət vermir”.