“Azərbaycan Avropanı faşizmdən qurtarmaq üçün 350 min şəhid verib” - MÜSAHİBƏ

“Biz düşünürük ki, bəşəriyyətin ən böyük uğuru dünyəvi dövlət modeli amilidir. Dünyəvi dövlətə zidd olan bir çox amillər dünyada qarşıdurmalara səbəb olur. Biz məkandan asılı olmayaraq, dindən siyasi vasitə kimi istifadəni doğru hesab etmirik. Avropa Parlamentinin məlum qətnaməsinə gəldikdə, bu qurumun qəbul etdiyi sənəd siyasi nöqteyi-nəzərdən zəif və hansısa konyunkturaya bağlıdır. Biz düşünürük ki, Avropanın son illər ən böyük nailiyyəti Berlin divarının uçurulması idi. Bu mənada, Avropa Birliyinin yenidən hansısa divarları hörmək istəməsi çox mənfi prosesə təkan verir”.

Bunu Teleqraf.com-a müsahibəsində DİP sədri, millət vəkili Asim Mollazadə bildirib. Müsahibəni təqdim edirik.

- Asim bəy, dünən İrəvanda saxta erməni “genosid”i mövzusunda toplantı keçirilib. Bunu necə qiymətləndirirsiniz?
- Burada qeyri-adi heç nə yoxdur. Mənasız bir tədbirdir. Erməni xalqı dünənə və tarixə deyil, sabaha, inkişafa baxsaydı, həm bu ölkənin müstəqilliyi möhkəmlənərdi, həm də inkişafı üçün əsaslar yaranardı. Çox təəssüflər ki, erməni xalqı saxta “genosid” mifi, xülyalarla yaşayır. Bu cür mənasız konsepsiyalar Ermənistanı orta əsrlərə sürükləyir. Ermənistan öz müstəqilliyini itirən, ağasının sözünə qulaq asan forposta çevrilir.

- Sizcə, yüz ildir davam edən saxta “soyqırımı” iddialarına necə nöqtə qoyulmalıdır?
- Əgər soyqırımı məsələsi varsa, araşdırılmalıdır. Bunu isə tarixçilərin, araşdırmaçı mütəxəssislərin öhdəsinə buraxmaq lazımdır. Tarixdə çoxlu müharibələr, insan itkiləri, qanlı qarşıdurmalar baş verib. Yalnız tarixçilərin bu məsələni araşdırıb ədalətli və doğru nəticə çıxarmaq imkanları var. Ancaq biz indilikdə görürük ki, saxta “genosid”lə bağlı məsələləri tarixçilər deyil, siyasətçilər, erməni diasporası araşdırır. Açıq qeyd edirəm ki, bu gün iddia etdikləri “soyqırımı” məsələsi tarixi deyil, siyasidir. Bu, ermənilərə bütün dünyada türklərə qarşı çıxmaq, onlarla bir yerdə yaşamamaq üçün şərait yaradan amildir. Odur ki, bunu yenidən tirajlayırlar.

- Bu gün üçün saxta “soyqırımı” məsələsini belə qabarıq formada gündəmə gətirməkdə məqsəd nədir?
- Əsas məqsəd Türkiyəyə qarşı ərazi iddiası irəli sürmək, daha sonra təzminat tələb etmək, mümkün qədər Türkiyəni zəiflətmək və digər məsələlərdir. Əks təqdirdə bu məsələni araşdırmağı tarixçilərin öhdəsinə buraxmaq lazım gələrdi.

- Bu kimi çirkin kampaniyaların qarşısını necə almalıyıq?
- Bunun qarşısını alacaq ən ciddi faktor türk birliyi və türkdilli ölkələrin inkişafıdır. Biz bunun üçün çalışmalıyıq. Ermənistana bir neçə dövlət başçısının səfər etdiyi deyilir. Mənə elə gəlir ki, bu saxta iddianın arxasında duran qüvvələr var.

- Azərbaycanla Almaniya arasında gözəl iqtisadi əlaqələr var. Türkiyə ilə Almaniya tarixən hər zaman müttəfiq olublar. Nədən Almaniya prezidenti son bəyanatında erməniləri sevindirəcək “soyqırımı” ifadəsini işlətdi?
- Bu, siyasi bəyanatdır və onu ciddi izləmək, arxasında nələrin durduğunu araşdırmaq lazımdır. Həm Azərbaycan, həm də Türkiyə diqqətli olmalıdır. Siyasətçilər tarixi hadisələrlə bağlı son dərəcə diqqətli danışmalıdır.

- Neçə illərdir siyasətdəsiniz, daim xarici səfərlərdə olursunuz, erməni diasporası ilə hansısa tədbirlərdə dialoq və müzakirələr aparırsınız. İndi vəziyyət necədir?
- Mən Los-Ancelesdən qayıdıram. Orada Qarabağ mövzusunda keçirilən konfransda çıxış etdim, fikirlərimi dedim. Biz hər yerdə sözümüzü və mövqeyimizi qeyd edirik. Əlbəttə, erməni diasporası ciddi işləyir. Özü də uzun illərdir bu işi həyata keçirir. İndi biz onların fəaliyyətinin nəticəsini görürük. Ermənistan respublikası zəif forpostdur. Bu miflər və tarixlə yaşayan əsas qüvvələr isə məhz təşkilatlanmış zəngin erməni diasporasıdır. Bu diaspora Amerikada, Avropada, latın Amerikasında ciddi şəbəkələşmə yarada bilib.

- Buna qarşı türk və Azərbaycan diasporası müqavimət göstərə bilirmi?
- Çox təəssüflər olsun ki, belə güclü türk diasporası yoxdur. Azərbaycan isə son illər öz imkanlarını artıraraq müəyyən addımlar atır, iş aparır. Türkiyə indiyə qədər bu məsələlərə ciddi diqqət ayırmayıb. El məsəli ilə desək, indiyə qədər Türkiyə bu erməni konsepsiyasına “it hürər, karvan keçər” prinsipi ilə yanaşıb. Ancaq şübhəsiz ki, bu məsələlərə ciddi yanaşmaq lazımdır. Çünki bu saxta erməni konsepsiyası heç vaxt dayanmayacaq. Ermənistanın ərazi iddiaları çox böyükdür və həm də yalnız Azərbaycanla Türkiyəyə qarşı deyil. Fikrimcə, onlar hansısa yeni iddialar da ortaya çıxaracaq. İkincisi, Ermənistanın arxasında həm də imperiya maraqları durur, ermənilər də hər zaman onların əlində bir vasitə olub. Bundan sonra da onlardan istifadə etmək kimi bir istək olacaq. Ona görə güclü olmaq lazımdır ki, ermənilər bu saxta iddialarına heç vaxt çatmasınlar. Bunun üçün də Azərbaycanın və Türkiyənin alimləri tarixə düzgün qiymət vermək üçün dünya ilə əməkdaşlıq etməli, arxivlərdə işləməlidir. Artıq Türkiyə Osmanlı arxivini açıq elan edib. Bu, müsbət haldır. Elm adamları buyurub arxivlər üzərində işləyərək həqiqəti üzə çıxarsınlar. Əgər Avropa və ermənilər bu arxivlər üzərində çalışmaq istəmirsə, demək, məqsəd başqadır.

- Papanın məlum bəyanatı ilə bu prosesə bir start verildi, arxasında digər beynəlxalq qurumlar, bəzi ölkələr “soyqırımı” məsələsinə sanki tarixdə olmuş bir hadisə kimi yanaşdılar. Bunu necə qiymətləndirirsiniz və bundan sonra nələr ola bilər?
- Bu iddiaların gerçəkləşməsi üçün ermənilər daima iş aparacaq. Papa kimi dini liderdən siyasi xarakterli açıqlamalar eşitmək yalnız təəssüf doğura bilər. Dinlərin əməkdaşlığını, birliyini, insanları birləşdirən amilləri daha çox önə çəkmək istəyirik. Ancaq belə bəyanatlar və dini siyasətə qatmaq kimi hallar yalnız mənfi nəticələrə gətirib çıxaracaq. Vatikanın siyasi proseslərə qatılması həm də təəssüf doğurur. Dövlətləri və millətləri qarşıdurmaya sövq etmək, dindən siyasi vasitə kimi istifadə etmək doğru olmayan bir yanaşmadır. Adətən, qeyd olunur ki, Şərq ölkələrində siyasətdə dindən istifadə edilir. Biz düşünürük ki, bəşəriyyətin ən böyük uğuru dünyəvi dövlət modeli amilidir. Dünyəvi dövlətə zidd olan bir çox amillər dünyada qarşıdurmalara səbəb olur. Biz məkandan asılı olmayaraq, dindən siyasi vasitə kimi istifadəni doğru hesab etmirik. Avropa Parlamentinin məlum qətnaməsinə gəldikdə, bu qurumun qəbul etdiyi sənəd siyasi nöqteyi-nəzərdən zəif və hansısa konyunkturaya bağlıdır. Biz düşünürük ki, Avropanın son illər ən böyük nailiyyəti Berlin divarının uçurulması idi. Bu mənada, Avropa Birliyinin yenidən hansısa divarları hörmək istəməsi çox mənfi prosesə təkan verir. Onu da qeyd edim ki, belə bir sənədi Avstriya parlamenti də qəbul edib. Görünür, bütün bunlar hansısa maraqlar naminə edilir.

- Söhbət hansı maraqlardan gedir?
- Bu maraqlar siyasi fəal lobbinin bəzi faktorlardan istifadə edərək öz istəklərinə çatmasıdır. Həm də buna qarşı ciddi müqavimət yoxdur. Əlbəttə, ciddi lobbi fəaliyyəti var, ancaq bəzi ölkələrin də öz marağı var. Türkiyəni zəiflətmək, ona qarşı ərazi iddiaları, Ermənistanla sərhədləri açmasına nail olmaq kimi məqsədlər var. Türkiyə zamanında bu məsələlərə ciddi diqqət yetirmədiyi üçün proseslər indi belə hal alıb. Ancaq bu prosesin dayanmadığını nəzərə alaraq aktiv fəaliyyətə keçmək, güclənmək vacibdir.

- Dünən Çanaqqala zəfər bayramının 100 illik yubileyi ilə əlaqədar İstanbulda tədbir keçirilib, Azərbaycan Prezidenti də bu tədbirə qatılıb. Bu haqda fikirləriniz nədən ibarətdir?
- Bu tədbiri çox yüksək qiymətləndirirəm. Çanaqqala zəfərinin Azərbaycan üçün böyük əhəmiyyəti var. Bu istiqlal savaşında azərbaycanlı əsgərlər də şəhid olublar. Bu zəfər bizim üçün ortaq dəyərdir. Azərbaycan və Türkiyəni birləşdirən həm də bizim şəhidlərin birgə məzarlarıdır. Bu mühüm tədbir hansısa saxta “genosid”ə qarşı deyil, istiqlal savaşının zəfərinin qeyd olunması üçün düzənlənib. Əlbəttə, saxta “genosid” iddialarının arxasında müəyyən imperiyaların maraqları durur. Burada təbii ki, Ermənistanın ərazi iddialarına dəstək verən qüvvələr də var.

- Çanaqqala savaşında əsas tərəf Avropa idi və əsas məqsəd Türkiyəni dövlət olaraq sıradan çıxarmaq idi, elə ermənilərə də onlar dəstək verirdi. İndi keçirilən zəfər bayramını Avropaya cavab kimi qiymətləndirmək olarmı?
- Həmin vaxt Türkiyəyə qarşı olan Antanta İttifaqı idi. İndi bizim istəyimiz ondan ibarətdir ki, XX əsrin əvvəlində mövcud olan dəyərlər deyil, XXI əsrin dəyərlərinə, insan hüquqlarına uyğun işlər qurulsun. Ən əsas amil də Avropanın yeni dəyərlərinin müdafiəsidir. Bildiyiniz kimi, Avropa XX əsrdə bir çox faciələrlə üzləşib. Holokost faciəsi yaşanıb, dini və etnik fərqliliyinə görə milyonlarla insan imperialist siyasətinin qurbanına çevrilib. Ona görə də Azərbaycan və Türkiyənin dünyəvi dəyərlərinin böyük faydası var. Azərbaycan mənfi amillərə qarşıdır, bu səbəbdən də ölkəmizi multikulturalizm mərkəzinə çevirmək istəyir. Avropa multikulturalist dəyərlərə, din və millətlərin əməkdaşlıq etdiyi amillərə daha çox diqqət etsəydi, inkişafına daha ciddi təkan verərdi.

- Sizə elə gəlmirmi ki, hazırda Avropada birinci dünya müharibəsi dövrünə uyğun proseslərin inkişafı gedir, Ermənilərdən vasitə olaraq istifadə etmək buna işarə deyilmi?
- Hələlik belə proses getmir, amma belə bir təhlükə yarana bilər. Unutmaq lazım deyil ki, Azərbaycan Avropa və dünyanı faşizmdən qurtarmaq üçün 350 min şəhid verib. Hansısa formada faşizmin və dini ayrı-seçkiliyin qalxması Azərbaycanın dəyərlərinə qarşıdır.

Nemət Orucov