Gündə bir kişiyə məktub yazmaq...

Çap olunmaq üçün deyil bu status. Sadəcə, ağrıdan qurtulmaq üçün birnəfəsə yazılan - düzəlişlərsiz-filansız - etiraflardır...

Hər dəfə onunla ilk qarşılaşmamızı xatırlamaq istəyəndə əziyyət çəkirəm. Bütün doğmalarla belədir, elə bil min illərdir, tanışıq. Nə gün yadıma düşür, nə saat, nə hadisə, nə yer. Hərçənd, təxminim var. “Alma” qəzetinin redaksiyası. Başqa hara ola bilər ki?..

Ondan iki yazı yazmışam. İkisini də yazmaz olaydım. Birincisini bilmirdim niyə yazmışdım. Nə idi məni yaylıq götürüb ağlamağa və ağlatmağa məcbur edən? Niyəsə elə düşünürəm ki, o yazının da Mövludun taleyində mistik rolu olub. Bu ağrılı hissdən heç cür qurtula bilmirəm. Hərçənd, mənə elə gəlirdi ki, onu düşündürəcəm, daşındıracam, hiss elədiklərimdən uzaqlaşdıracam. Düşünmüşdü də, kövrəlmişdi də, haqlı olduğumu söyləmişdi də. Mən haqlı olmaq istəmirdim. Həmişəki kimi, rahat olmaq daha vacib idi. Olmadım. Olmadı. Olmadıq.

Bu gün (dünən. – red) onun anım gününə həsr olunmuş tədbirdə də hiss elədim ki, fikirlərimi heç cür sistemləşdirə bilmirəm. Hər şey Mövludun xasiyyəti kimi dolaşıqdır, qarışıqdır, səbrim çatmır, fikirlər onun taleyi kimi yarıda qırılır. Bir cümlədən o birinə keçirəm. Hər cümlə yeni abzasdan başlayır.

Qəribədir, onun haqqında danışanlara, dostlara və tanışlara baxıram və anlayıram ki, hər kəs Mövluda bir köynək daha yaxın olduğunu düşünür. O, adamlarla bir köynəkdə olmağı bacarırdı.

Ondan inciməyə həmişə səbəb olurdu. Ondan inciməmək üçün daim bəhanə tapırdın. “Rebekka, anama deyəcəm bizə xəngəl bişirsin”. Hər dəfə bu sözü deyəndə bütün incikliyim keçir, qəzəbim yatırdı. Gülümsəyirdim. Zəif yerlərimi bilirdi.

O da danlayırdı. Heç yadımdan çıxmır, bir gün redaksiyaya zəng elədi, Yılmaz Ərdoğana yazdığım məktubu oxumuşdu, xeyli təriflədi, təriflədi, birdən qayıtdı ki: “Amma bu o demək deyil ki, yaxşıdır deyə, gündə bir kişiyə məktub yazmalısan, ayıbdı”. Xeyli gülüşdük...

Nəsə özəl koloriti vardı. Hərdən mənə elə gəlirdi ki, o, bəyənmədiyi adamları daha çox sevir. Mövlud özü boyda şövqdən ibarət idi – ağrıyanda da, sevinəndə də, küsəndə də, hətta kimisə bəyənməyəndə də.

Həmin – yəni ilk məşum yazının yazılma tarixçəsini xatırlayıram. Şəriflə “Məhəbbət kafesi” adlanan yerdə çay içmişdik, Mövlud bir az gec gəlmişdi, gələn kimi də emosional replikalarıyla bizim sakit söhbətimizin axarını dəyişmişdi, limonlar, çayniklər, stəkanlar bir-birini əvəzləmişdi. Şərifi evə yola salmışdıq. Evə tələsməmişdik, Elmlər Akademiyasının bağında, bəlkə, bir saata yaxın var-gəl eləmişdik. Durmadan danışmışdı. Cürbəcür əhvalatlara bir az baməzə don geyindirmişdi. “Yaz”, - demişdim. Danlamışdım, qınamışdım, “bəsdi danışdın, nə vaxt yazacaqsan” demişdim. Hiss eləmişdim. Onun gələcək taleyindən xəbərdar olmasam da, bu dağıdıcı emosionallığın fəsadlarını görmüşdüm. Anlamışdım ki, yeganə xilas yolu yazmaqdır.

Az yazırdı. Daha çox iradları eşitmək istəyirdi. Qəribədir, incimirdi, təkrar-təkrar işləyirdi, işləyə bilirdi mətnin üzərində. Qəzetlərdən birinə tərcümələr edirdi. O tərcümələr günü-gündən bir az da həssaslaşan əsəblərinə toxunurdu. Heç kəsə lazım olmayan materiallar idi. Mövlud lazım olmaq istəyirdi. Pul üçün işləmək həzz gətirmirdi. “Görməzlikdən gəl, üç-beş manata da şükür, guya hansımız ciddi işlə məşğuluq ki” deyə, təsəlli verirdim. Guya təsiri olurdu. “Materialı atım, sən də bax” deyirdi. Sonra səbri çatmırdı. Stulunu çəkib monitoruma yaxın otururdu. Bir cümləni də düzəltməyə qoymurdu. Kursoru problemli hissəyə yönəldən kimi “dayan, özüm tapdım, bilirəm, özüm düzəldəcəm” deyirdi. Doğrudan da, tapırdı, düzəldirdi. Gülürdüm ki, daha məni neynirsən? Əslində, başa düşürdüm, məsələ nədir. Biz onunla bir az oxşayırdıq axı.

“Bir az oxşayırdıq” deyəndə... Çoxdan, hələ tanışlığımızın ilk günlərində diqqətlə üzümə baxıb: “Anama oxşayırsan” demişdi. Təxmin edirdim. Bizim qohumlar da məni hərdən onun xalasına oxşadırdı. Həmişə oğlan uşağı arzulamışdım, əslində, kişilərə aşırı diqqətimin və bir az da onlardan asılılığımın səbəblərində həmişə bu kompleksin dayandığını gözəl bilirdim. Əmindim ki, nə vaxtsa oğlum olmuş olsaydı, Mövlud kimi olacaqdı – yaraşıqlı, həssas, anlayışlı, istiqanlı, emosional və istedadlı. Ondakı zəiflikləri buna görə qəbul edə bilmirdim. Kövrəldiyini görəndə sərt danışırdım. Şikayətlənəndə başımdan tüstü çıxırdı. Ağrıyanda...

O gün yəni düz bir il əvvəl dəhşətli ağrı vardı içimdə. Bir nəfərlə dalaşırdım, şəhərin içində - açıq havadaca boğulmağa başlamışdım, metroya düşmüşdük, boğulma bir az şiddətlənmişdi. Ayxanla qarşılaşdıq. Rəngimin dəyişdiyini hiss eləmişdi. Yanımdakı adama “onu havaya çıxar” demişdi. Birtəhər özümü evə çatdırıb yatmışdım. Gecə zəngə oyanmışdım. Yuxulu-yuxulu ittihamların cavabında “özümü öldürəcəm” demişdim, həqiqətən əsəb keçirirdim, intiharın bir addımlığında idim, səhərə qədər yatmadım. Özüm də bilmədim məni ölümdən saxlayan nədi. Səhər işə gecikirdim. Min bəhanə uydurmağa başım qarışanda telefonuma zəng gəldi. Jalə idi. Ağlayırdı. Hıçqırtılarından heç nəyi ayırdı edə bilmədim. Suallarımın cavabında hönkürürdü. Əsəbi halda qışqırdım: “Bir dəqiqə dayan, de nə olub, sonra ağlayarsan”. Bircə sözü müəyyən eləyə bildim: “Mövlud”. Bu adı eşitmək sakitləşdirdi. Elə bil içimdə belə bir hiss vardı, problem Mövluddadırsa, ciddi bir şey ola bilməz. Dedi ki, Mövlud özünü atıb, ya da asıb. Qızı sakitləşdirməyə çalışdım ki, gözlə görüm, yəqin, kimdirsə başqasıdır. Feysbukdakı paylaşmalardan sonra...

Bunu heç yerdə yazmamışam, içimdə vicdan əzabı var. Hərdən mənə elə gəlir ki, həmin gecə məni ölümdən xilas edən Mövlud intiharı idi. Bütün mənfi enerjiləri üstünə götürüb getdi. Mənim olmayan oğlum. Mənə qıymayan oğlum...