Afaq Bəşirqızı böyük ictimai xadim, misilsiz sənətçi deyil!

Bir qədər əvvəl Afaq Bəşirqızının açıqlamasına elə onun stilində cavab yazdım. İstəmirdim, amma bağışlayın, hər kəslə onun anlayacağı lisanda danışmağa çalışıram.

Hər halda buna can atıram, bilmirəm necə alınır.

İndi isə normal danışaq, "Söylü" didaktikasından və o əcaib mikrokosmdan kənarda.

Afaq Bəşirqızının açıqlamasında qəribə və ya ekstraordinar heç nə görmürəm. O, dünyanı, ətrafı, baş verənləri, cəmiyyəti necə görürsə, elə də danışır. Öz lüğətində, öz sözləri, öz anlamları ilə.
Afaq Bəşirqızı mənimçün böyük ictimai xadim, misilsiz sənətçidirmi?

Əfsuslar olsun ki, yox. Bəlkə də istərdim belə olsun, lakin Afaq xanımın oynadığı rollara nəzər saldıqda başdan-ayağa komplekslər içində olan kiçik fərdləri yaradıb qəhqəhəyə nail olmaq istəyənin özünün o obrazların assimilyasiyasına uğradığını, onların içində əridiyini, özünü onlara hopdurmaq əvəzinə özünün onlara bənzədiyini - bilaixtiyar bəlkə də - görürəm.

Afaq xanımın adı çəkiləndə kütlə ilk əvvəl "Söylü!!!" deyir.

Yaxşıdırmı? Məncə, yox.

Onun teatrı da vardı əvvəl, məncə, indi də var.

Və o teatrın tamaşalarına getməmişəm, yerli telekanallardan birində təxminən 10 dəqiqə baxdım. "Frik-şou" tipli bu buffonadaya daha çox baxa bilmədim, Afaq xanım məni məzur tutsun.

Onun kənddən gələnlərlə bağlı dediyi də qəribə deyil, gözləniləndir.

Afaq Bəşirqızı sovdepiyada doğulub, o dövrdə yaşayıb, yaşayır və istərdim lap çox ömrü olsun.

Və o lənətə gəlmiş sovdepiyanın "sosrealizm" deyilən tam saxta, eybəcər bir janrı, yaradıcılıq qəlibi vardı: kəndlilər zəhmətkeş, onların eşqləri saf, məramları təmiz, özləri qətiyyətli və s.

Eyni zamanda, elə Azərbaycan dramaturqlarının tam əksəriyyətinin tamaşalarında Bakıdakı kəndlilər incə yumor, sataşma subyektləri idi.

Daha artığı mümkün deyildi - senzura, bədii şura və ilaxırlar vardı.

Ol səbəbdən də ədəbi azadlığın dissidentfason işartılarından biri də əsərdə kəndlini lağa qoymaqdı.

Afaq Bəşirqızının "Söylü"sü belə "dissident"liyin ovxarlanmamış, kobud, yarımfabrikat formalı təqdimatı idi.

Sonrakı rollarında da daim sivilizasiyanı bu və digər səbəblərdən tam qəbul, habelə əxz etməyən adamlar obrazları yaradıb. Falçı, telefonda gəvəzəlik edən və s.

Dramatik rolu varmı? Məncə, yox.

Afaq Bəşirqızı tragik rol oynaya bilərmi? Bilmirəm, amma çox zəif ehtimaldı.

Son olaraq onun kəndçilər barədə dediyi ifadələrə gələk.
Yenə də gözləniləndir, gerçəkdən.

Məsələtün, Moskvada "ponaexali tut" deyənlərin tam əksəriyyəti, hətta 100-dən 99-u özü vaxtilə "limita" olmuş adamların ailəsində doğulan, "əsl moskvalı" olmaq istəyən adamlardır.

Parisdə də belədir. "Mən əsl parisliyəm" ifadəsi absurd səslənir indi: urbanizasiyanın üçüncü əsrini yaşayırıq, əzizlər.

Kimsə yaşadığı yerin əzəli sakini deyil. Bunu bilmək üçün heç olmasa, yamanın yaman günü, Lev Qumilyovu oxumaq yetər.

Afaq xanıma işində uğurlar, ciddi rollar, gerçək səhnə uğuru və səmimiyyət diləyirəm.

Atası Bəşir Səfəroğlu yaxşı insan, müstəsna sənətkardı.

O, heç bir halda qızının dediyi sözləri deməzdi, ağlına da gətirməzdi.